Niewydolność trzustki u psów Trzustka – niepozorny narząd, leżący w przedniej części jamy brzusznej. Narząd, o którym wiele się mówi, ale tak naprawdę niewiele wie. Cicho i niepostrzeżenie spełnia swoje funkcje, jednak mało kto docenia jej pracę. Każdy opiekun psa czy kota zdaje sobie sprawę, jak istotne są takie organy jak serce, wątroba, czy nerki. Ale trzustka? Kto by się nią przejmował? No, może opiekunowie chorych na cukrzycę zwierząt uznają jej rolę w produkcji insuliny. Jednakże to tylko część zadań, które stoją przed tym jakże ważnym, acz często pomijanym w diagnostyce narządem. Pozwólcie mi w tym artykule nakreślić, jak istotnym i niedoścignionym w swym działaniu organem jest trzustka, jak wiele pełni funkcji niezbędnych do życia, co się dzieje, gdy ta doskonała fabryka chemiczna zaczyna odmawiać posłuszeństwa i jak radzić sobie ze skutkami niedomagania trzustki. Co to jest trzustka?Jak działa trzustka u psa?Gdy trzustka zaczyna chorowaćCo to jest zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki?Przyczyny niewydolności trzustki u psaKtóre psy są najbardziej narażone na ZNT?PatofizjologiaNiewydolność trzustki u psa objawyBadania laboratoryjneRozpoznanie ZNT u psaTest cTLIAktywność trzustkowej elastazy 1 w kaleInne badaniaRozpoznanie różnicowePodkliniczna postać niewydolności trzustki u psaChoroby wtórne i towarzyszące ZNTPrzerost flory bakteryjnej w jelicie cienkimNiedobór kobalaminySkręt krezkiNiewydolność trzustki u psa leczenieNiewydolność trzustki u psa lekiLeczenie podklinicznej ZNTEfekty uboczne podawania enzymówNiewydolność trzustki u psa dietaDieta wspomagającaMonitorowanie chorego psaEfekty uboczne terapiiNiewydolność trzustki psa u rokowanieZapobieganie Co to jest trzustka? Budowa trzustki u psa | źródło: wikipedia Trzustka jest wydłużonym narządem, kształtem przypominającym pętlę, u psa wciśniętym pomiędzy troje zasadniczych sąsiadów: wątrobę, żołądek, dwunastnicę. Pod względem rozwojowym „partnerka” wątroby, stanowi klasyczny przykład gruczołu mieszanego, funkcjonującego zarówno zewnątrzwydzielniczo, jak i wewnątrzwydzielniczo, czyli dokrewnie. Część zewnątrzwydzielniczna trzustki, stanowiąca główną masę narządu, jest gruczołem pęcherzykowym. Z punktu widzenia czynnościowego jest to gruczoł panlityczny, co oznacza, że sok trzustkowy przez niego wytwarzany zawiera enzymy trawienne, „atakujące” wszystkie składniki pokarmu: węglowodany, białka, tłuszcze. Ta część pęcherzykowa zdecydowanie dominuje nad częścią dokrewną (wewnątrzwydzielniczą), reprezentowaną przez bardzo drobne (mikroskopijne wielkości) struktury – tzw. wyspy trzustki (zwane dawniej wyspami Langerhansa), zawieszonymi w miąższu narządu jak „rodzynki w cieście”. To właśnie komórki zgrupowane w wyspach spełniają rolę dokrewną, produkując insulinę, glukagon i somatostatynę – hormony zawiadujące metabolizmem głównie węglowodanów, ale także tłuszczów i białek. Nie sposób oszacować, która ze składowych trzustki jest ważniejsza, obie pełnią zgoła inne funkcje, obie są nie do przecenienia. Zarówno zaburzenia funkcji wewnątrzwydzielniczej, jak i zewnątrzwydzielniczej są stanami wymagającymi stanowczego podejścia terapeutycznego i gdy się już pojawią, świadczy to o uszkodzeniu części narządu i konieczności podjęcia leczenia. Jak działa trzustka u psa? Część dokrewna trzustki wytwarza hormony, regulujące metabolizm glukozy we krwi. Mechanizmy wewnątrzwydzielnicze oraz choroba, która wiąże się z zaburzeniem funkcji dokrewnej, zostały opisane w artykule dotyczącym cukrzycy u psów i kotów. W niniejszym opracowaniu zajmiemy się wyłącznie funkcją trawienną trzustki. Zewnątrzwydzielnicza część narządu wytwarza, jak już wspomniałam, szereg enzymów trawiennych, mających za zadanie trawienie węglowodanów, tłuszczów i białek. Trawienie białek katalizowane jest przez trypsynę, chymotrypsynę i karboksypeptydazę. Te enzymy początkowo uwalniane są z trzustki w postaci tzw. zymogenów (czyli nieaktywnych form wyjściowych enzymów – trzustka w ten sposób zabezpiecza się przez samostrawieniem). Są to odpowiednio: trypsynogen, chymotrypsynogen, prokarboksypeptydaza. Po dotarciu do jelita ulegają one aktywacji. Pod wpływem obecności treści pokarmowej w świetle jelita cienkiego enterocyty (czyli komórki jelita) uwalniają enteropeptydazę, która aktywuje trypsynogen. W tym momencie powstaje trypsyna, której drugim zadaniem (oprócz rozkładu białek) jest wspomaganie aktywacji wszystkich trzech zymogenów. Po aktywacji trypsyna i chymotrypsyna rozkładają białka na mniejsze peptydy, a karboksypeptydaza kończy sprawę, rozbijając krótsze łańcuchy peptydowe na aminokwasy. Trawienie węglowodanów możliwe jest dzięki amylazie trzustkowej, która hydrolizuje większość węglowodanów do dwucukrów i niektórych trisacharydów. Trawienie tłuszczów wspomagane jest przez uwolnienie przez trzustkę lipazy trzustkowej, esterazy cholesterolowej i fosfolipazy, a także zymogenu prokolipazy (aktywowanej przez trypsynę do kolipazy). Sok trzustkowy to nie tylko enzymy trawienne, ale także dwuwęglan wapnia w postaci wodnego roztworu. Uwolnienie enzymów trawiennych następuje pod wpływem stymulacji przez acetylocholinę i cholecystokininę, natomiast wodorowęglany i woda uwalniane są pod wpływem sekretyny. Wodorowęglan sodu, znajdujący się w świetle dwunastnicy neutralizuje wydzielinę żołądka. Masa trzustki u psa waha się od około 15 a 108 g (w zależności od wielkości psa). Wyobraź sobie teraz, że ten narząd, ważący mniej więcej tyle, co śliwka (w porywach do średniej wielkości banana): produkuje codziennie nawet do 2 l soku trzustkowego (w skład którego wchodzą wszystkie wyżej wymienione enzymy), reguluje metabolizm tłuszczów, węglowodanów i białek, utrzymuje poziom cukru we krwi w ryzach, zapewnia odpowiednią mikroflorę w jelitach, umożliwia odpowiednie wchłanianie witamin (głównie kobalaminy). Sporo tego jak na tak „mizerny” organ. Najgorsze jest to, że jeśli coś niedobrego zaczyna dziać się w jej obrębie, długo nie widać objawów… Trzustka początkowo choruje w milczeniu. Pomimo swojej wrażliwości na uszkodzenia, posiada ona zgubną cechę ogromnej rezerwy czynnościowej. Oznacza,to że dopiero w momencie, gdy dojdzie do uszkodzenia ponad 90% narządu, zaczynają być widoczne objawy kliniczne. Gdy trzustka zaczyna chorować Chora trzustka u psa Biorąc pod uwagę funkcje trzustki, bez wątpienia można ją porównać do niewielkiej, aczkolwiek bardzo wydajnej i precyzyjnej fabryki chemicznej, której zadaniem jest nie tylko przyswajanie i rozkładanie składników pożywienia, ale także dbałość o to, by produkty ich rozkładu (zwłaszcza cukier) znajdowały się w każdym momencie w optymalnej ilości we krwi. Dość dużo zadań, jak na tak niewielki i szalenie wrażliwy gruczoł. Ale trzustka z reguły świetnie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Zdarza się jednak, że – z różnych przyczyn – coś zaczyna szwankować w mechanizmie i pojawiają się zakłócenia. Jeśli dotyczą one części dokrewnej narządu – dochodzi do pojawienia się klinicznych objawów cukrzycy. Jeśli z kolei uszkodzenia dotyczą komórek groniastych trzustki – może dojść do rozwinięcia się stanu, określanego mianem zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki. Dochodzi wówczas do zaburzenia trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Obecność niestrawionego pokarmu w świetle przewodu pokarmowego sprzyja przerostowi nieprawidłowej flory bakteryjnej, co dodatkowo upośledza czynność jelit. Pojawiają się luźne stolce, biegunka u psa. Zwierzę ma ogromny apetyt, ale chudnie. Często właściciele stwierdzają, że wygląda, jakby jedzenie dosłownie „przelatywało” przez psa. Na szczęście (lub nieszczęście) trzustka ma dużą rezerwę czynnościową, dlatego też takie objawy widoczne są późno – w momencie, gdy znaczna część narządu uległa już uszkodzeniu. Co to jest zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki? Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki/ZNT (exocrine pancreatic insufficiency/epi) to niedobór enzymów trawiennych. Jest syndromem chorobowym, polegającym na nieprawidłowej syntezie i wydzielaniu trzustkowych enzymów trawiennych w wyniku poważnego uszkodzenia lub braku komórek groniastych trzustki, wytwarzających enzymy. Najbardziej bodaj typowym objawem oraz – zarazem – pierwszym motywem konsultacji w gabinecie weterynaryjnym – jest przewlekła biegunka z jelit cienkich lub luźne stolce. Przyczyny niewydolności trzustki u psa Najczęściej do rozwoju ZNT u psów dochodzi na skutek zaniku komórek groniastych trzustki. W 50% przypadków EPI jest skutkiem atrofii komórek groniastych trzustki (PAA – pancreatic acinar atrophy). Idiopatyczne PAA jest najczęstszą przyczyną występowania EPI u owczarków niemieckich i owczarków szkockich długowłosych. Zanik komórek groniastych uważa się za zjawisko o podłożu immunologicznym, które rozpoczyna się od limfocytarnego zapalenia trzustki. W miarę trwania procesu dochodzi do wybiórczego niszczenia komórek groniastych trzustki, które z kolei zastępowane są przez nieprawidłowe komórki miąższu, struktury kanalikowe i tkankę tłuszczową. W ten sposób trzustka powoli wyłącza swoje funkcje zewnątrzwydzielnicze. Ostatecznie dochodzi do częściowego zniszczenia tkanek, martwicy i apoptozy komórek wydzielniczych. Przewlekłe zapalenie trzustki stanowi drugą – po PAA – przyczynę zniszczenia komórek groniastych tego narządu (narażone są wszystkie rasy psów, ale Cavalier Kings Charles Spaniele i Jack Russell Terriery są mocno predysponowane). Następowe zwłóknienie trzustki po jej stanie zapalnym może dotyczyć komórek wysp trzustkowych w części dokrewnej (dochodzi wówczas do rozwoju cukrzycy) i/lub komórek groniastych w części zewnątrzwydzielniczej (wtedy rozwija się ZNT). Innymi rzadkimi przyczynami mogą być: Niedrożność przewodu trzustkowego (np. z powodu guzów lub zabiegu chirurgicznego). Zdarza się (na szczęście rzadko), że nowotwór doprowadza do niedrożności przewodu trzustkowego, co uniemożliwia uwalnianie enzymów trawiennych do dwunastnicy. Pomimo, że zdolność trzustki do wytwarzania enzymów trawiennych może być niezmieniona, nie osiągają one miejsca docelowego i dochodzi do rozwoju objawów klinicznych ZNT. Wrodzona aplazja lub hipoplazja trzustki. Sugeruje się, że wrodzony niedorozwój trzustki jest przyczyną choroby głównie u szczeniąt. Czynniki ryzyka: predyspozycje rasowe, czynniki predysponujące do przewlekłego zapalenia trzustki. Które psy są najbardziej narażone na ZNT? Które psy są najbardziej narażone na znt? Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki może występować u wszystkich ras, ale szczególnie często pojawia się u owczarków niemieckich. Około 42% wszystkich dotkniętych chorobą psów należy do tej rasy, drugą mocno predysponowaną są owczarki szkockie długowłose. Uważa się, że u przedstawicieli obu tych ras choroba jest uwarunkowana genetycznie (gen autosomalny recesywny). ZNT dość często pojawia się także u Cavalier King Charles Spanieli (u których nierzadko jest skutkiem przewlekłego zapalenia trzustki), psów rasy chow chow i seterów irlandzkich (zwykle choroba rozwija się na skutek postępującego zaniku komórek groniastych albo niedorozwoju trzustki). Występuje ona także u cocker spanieli i West Highland white terrierów. U samic wymienionych ras choroba występuje nieco częściej, jednak płeć nie ma większego znaczenia predysponującego. Średnia wieku psów, u których rozwijają się objawy ZNT jest zmienna, mocno skorelowana z przyczyną choroby. Psy z EPI w przebiegu PAA to zwykle młode, dorosłe osobniki, w wieku około 1-2 lat. Pacjenci z zewnątrzwydzielniczą niewydolnością trzustki w wyniku jej przewlekłego zapalenia są często w średnim wieku, niemniej jednak choroba może dotknąć psiaki w każdym wieku. Patofizjologia Utrata trzustkowych komórek groniastych prowadzi do braku enzymów trawiennych w jelicie cienkim, skutkując zaburzeniami wchłaniania i transportu składników pokarmowych, co manifestuje się luźnymi, obszernymi stolcami i utratą masy ciała. Niestrawione resztki pokarmowe mogą modyfikować mikroflorę jelitową, w wyniku czego pojawia się dysbioza. Żołądkowo-jelitowe śluzówkowe czynniki troficzne, regulatory peptydowe i wewnętrzny czynnik także są w niewystarczającej ilości, prowadząc do zmian w funkcjach i strukturze śluzówki jelit cienkich. Uogólnione niedożywienie wpływa na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Czasami u pacjentów z EPI wtórnej do chronicznego zapalenia trzustki rozwija się cukrzyca, ale raczej nie występuje ona u pacjentów z PAA. Niewydolność trzustki u psa objawy Objawy kliniczne, które pojawiają się w przebiegu tego zespołu generalnie przypisuje się nieprawidłowemu trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych. Symptomy niewydolności trzustki u psa pojawiają się w momencie, gdy zanikowi lub uszkodzeniu ulegnie ok. 90% komórek gruczołowych, a wydzielanie enzymów spadnie poniżej 15%. Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki manifestuje się przede wszystkim objawami ze strony układu pokarmowego: Najbardziej widocznym objawem jest utrata masy ciała pomimo normalnego albo zwiększonego apetytu. Psy zjadają wszystko, co się im oferuje, a i tak sprawiają wrażenie głodnych. Czasami jednak zdarzają się epizody osłabienia lub nawet braku apetytu. Postępującemu chudnięciu najczęściej towarzyszą cuchnące, luźne stolce. W początkowym okresie u psów może pojawić silna, wodnista biegunka. Często zauważalne też: obecność tłuszczu w kale, wzdęcia u psa, burczenie w brzuchu. Kał ma z reguły żółtą lub ołowiano szarą barwę, bywa papkowaty, ciastowaty i/lub zawiera niestrawione resztki pokarmu. Objętość kału jest zdecydowanie zwiększona, a konsystencję porównać można (nieelegancko) do „krowiego placka”. Liczba defekacji w ciągu dnia jest zwiększona (zwykle > 3 w ciągu jednej doby). Możliwe są zaburzenia łaknienia, w postaci koprofagii lub nawet zjadania niejadalnych przedmiotów. Niektóre psy z ZNT wymiotują, ale jest to rzadki objaw. Jeśli pojawia się zwiększone pragnienie oraz oddawanie moczu (charakterystyczne dla ciężkich przypadków), wiąże się ono z rozwojem niewydolności wewnątrzwydzielniczej trzustki i cukrzycą. Zwierzęta mogą sprawiać wrażenie rozdrażnionych, nerwowych lub nawet agresywnych – wynika to z uczucia dyskomfortu w jamie brzusznej (rzadki objaw). Niedostateczne trawienie i wchłanianie składników pokarmowych doprowadza u nieleczonych psów do śmierci w wyniku niedoborów oraz wycieńczenia (nawet pomimo spożywania dużej ilości pokarmów). W badaniu klinicznym na pierwszy plan wysuwają się: zła kondycja ciała i zaniki mięśniowe, silne wychudzenie, słaba jakość sierści, będąca skutkiem niedoborów mineralno-witaminowych. Badania laboratoryjne Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki rzadko powoduje zmiany w parametrach morfologicznych krwi lub biochemicznych surowicy. Może dojść do pewnych zaburzeń, jednak są one niespecyficzne i nie mają wartości diagnostycznej: Morfologia krwi – zwykle mało znacząca. Aktywność amylazy i lipazy w surowicy nie ma znaczenia w rozpoznawaniu ZNT. Okazjonalnie w badaniach surowicy stwierdza się hipercholesterolemię, wywołaną zaburzeniami w trawieniu tłuszczów. Wzrost poziomu transaminazy alaninowej, aminotransferazy asparaginianowej i fosfatazy alkalicznej – nie wyjaśniono jak dotąd przyczyn podwyższenia parametrów wątrobowych we krwi w przebiegu ZNT. Jedna z teorii głosi, iż wynika on ze zwiększonego wchłaniania hepatotoksyn przez upośledzoną ścianę jelita cienkiego oraz ich destrukcyjny wpływ na wątrobę. Hiperglikemia u pacjentów z współistniejącą cukrzycą. Stężenie kwasu foliowego w surowicy może wzrosnąć. Stężenie kobalaminy zmniejsza się u ponad 80% pacjentów. Rozpoznanie ZNT u psa Diagnostyka przy podejrzeniu epi Wywiad oraz objawy kliniczne mogą nasunąć podejrzenie EPI, jednak symptomy nie są wystarczająco swoiste, by odróżnić ZNT od innych zaburzeń trawiennych. Test cTLI Badanie immunoreaktywnych cząstek podobnych do trypsyny (trypsin-like immunoreactivity) – ostateczna diagnoza stawiana jest właśnie na podstawie cTLI. Ten specyficzny gatunkowo test służy do jakościowego określenia trypsynogenu i trypsyny w surowicy. cTLI jest badaniem immunologicznym, które określa stężenie trypsynogenu, który przedostał się do krwi bezpośrednio z trzustki. Wartości fizjologiczne cTLI u psów wahają się w szerokich granicach 5-35 μg/L. Gdy stężenie cTLI 8 godzin – wynik potwierdza zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki. Stężenie pomiędzy 2,5 a 7 μg/L może być związane z utajoną EPI. W takiej sytuacji test powinien być powtórzony po 1-2 miesiącach. Zmniejszona koncentracja cTLI jest wysoce wrażliwa i specyficzna dla EPI i nie jest zależna od suplementacji enzymów. Co więc może wpływać na wyniki testu? Wyniki testu mogą ulegać zmianie przy występującym zapaleniu trzustki, pomimo iż nie ma na nie wpływu ewentualny proces zapalny toczący się w jelitach. Jeśli zapalenie dotyczy resztek czynnych komórek groniastych narządu, może dojść do fałszywego zawyżenia wyniku cTLI. Inną sytuacją, w której może dojść do zafałszowania wyniku jest równorzędna z ZNT choroba nerek. Ponieważ wydalanie trypsynogenu odbywa się właśnie przez nerki, u psów z ich niewydolnością może dojść do uzyskania nawet prawidłowych wartości testu cTLI. Stężenie cTLI może być w normie u pacjentów z zewnątrzwydzielniczą niewydolnością trzustki, rozwijającą się wtórnie do niedrożności przewodu trzustkowego. Fałszywie zwiększony poziom cTLI może również być wynikiem pobrania próbek do badania po posiłku. Próbkę krwi do badania najbezpieczniej jest pobierać od pacjenta, który został przegłodzony minimum 12-18 godzin. Hemoliza także wpływa na wyniki testu. Pomimo tych kilku czynników, które mogą zaburzać poprawną interpretację wyników, test ten jest w 100% czuły i swoisty w wykrywaniu zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki, jeśli uzyska się wynik 40 μg/g kału – czynność zewnątrzwydzielnicza trzustki jest prawidłowa = ZNT wykluczone. Wartości w przedziale 10 – 40 μg/g kału uznaje się za graniczne. Należy wówczas przeprowadzić dodatkowe badania. Inne badania W przeszłości, przed wprowadzeniem radioimmunologicznej metody cTLI, stosowano inne badania, mające na celu określenie czynności zewnątrzwydzielniczej części trzustki. Należały do nich: Badanie aktywności proteolitycznej kału (która u psów z ZNT powinna być niewielka): Najprostszą i najbardziej tradycyjną metoda było mikroskopowe badanie kału. Próbki świeżego kału należało wymieszać z barwnikiem (Sudan III) i 2% płynem Lugola. Sudan III uwidaczniał krople tłuszczu zabarwione na pomarańczowo, a płyn Lugola – ziarenka skrobi zabarwione na kolor ciemnoniebieski. Test z błoną radiograficzną (tzw. test kliszowy). Kał miesza się z 5% roztworem wodorowęglanu sodu, do takiej zawiesiny wkłada się pasek wcześniej wywołanej kliszy rentgenowskiej i obserwuje zmiany jej zabarwienia. Jeśli aktywność proteolityczna enzymów kału jest odpowiednia, zaczerniona klisza rentgenowska ulegnie przejaśnieniu. Natomiast w przypadku ZNT i niskiej aktywności enzymatycznej, klisza nie odbarwi się. Ze względu na fakt, że u niektórych zwierząt z prawidłową czynnością trzustki aktywność proteolityczna kału może być obniżona, testy z kału mają charakter orientacyjny. Metoda z azokazeiną. Metoda radialnej dyfuzji enzymów. Oznaczenie aktywności chymotrypsyny w kale. Na płytkę zawierającą substrat rozkładany przez chymotrypsynę, nakłada się kroplę zawiesiny kału. Im wyższa aktywność enzymatyczna, tym większa strefa przejaśnienia wokół próbki kału. Test z kwasem n-benzylo-L-tyrozyno-p-aminobenozesowym w surowicy (NBT-PABA) – jako pośrednia metoda wykrywania chymotrypsyny we krwi. Polega na doustnym podaniu N-benzylo-L-tyrozylo pochodnej kwasu paraaminobenzoesowego. Związek ten w wyniku przejścia przez układ pokarmowy jest wybiórczo rozkładany do kwasu paraaminobenzoesowego (PABA). Powstały PABA jest następnie wchłonięty do organizmu. Ostatecznie oznacza się jego poziom w surowicy krwi. U pacjentów zdrowych, u których trzustka funkcjonuje prawidłowo, ilość PABA w badanej próbce powinna być wysoka. Oznacza to, że trzustka w prawidłowy sposób wydziela enzymy. W przypadku jej zewnątrzwydzielniczej niewydolności, chymotrypsyna trzustkowa jest wydzielana w niewystarczającej ilości i nie dochodzi do przemiany NBT – PABA w kwas paraaminobenzoesowy. Test tolerancji skrobi. Test wchłaniania D-ksylozy. Zmiana konsystencji kału na płynną lub papkowatą, jego cuchnący zapach oraz obecność niestrawionych resztek pokarmowych w odchodach nie są specyficznymi objawami dla zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki, zwłaszcza u psów. Podobne objawy towarzyszyć mogą innym chorobom, głównie jelit (chociaż przy ZNT jest to szczególnie wyraźne). W celu odróżnienia tych stanów wykonywano test ksylozowy, który polegał na doustnym podaniu D-ksylozy w dawce 0,5 g/kg a następnie oznaczało się jej stężenie w osoczu w: 0, 60, 120 i 180 minucie od podania. U zwierząt zdrowych oraz z ZNT nastąpić powinien duży wzrost stężenia D-ksylozy (do ponad 45 mg/dl), z reguły najwyższy w 60 minucie. U zwierząt z dysfunkcją jelit ten wzrost jest znacznie mniejszy. Test wchłaniania tłuszczu podanego doustnie. Test zmętnieniowy surowicy. Polega on na ocenie zmętnienia surowicy po doustnym podaniu oleju roślinnego (w dawce 5 ml / kg Surowicę ocenia się trzykrotnie w odstępach jednogodzinnych po podaniu tłuszczu. Jeśli wdrugiej godzinie po nakarmieniu nie dojdzie do zmętnienia surowicy (wywołanego hiperlipidemią), prawdopodobnie występuje ZNT lub zespół upośledzonego wchłaniania. W takiej sytuacji można potwierdzić rozpoznanie, podając olej łącznie z preparatem zawierającym enzymy trzustkowe. W przypadku ZNT w drugiej godzinie zauważalna będzie wyraźna hiperlipidemia. Większość z tych testów jest przestarzała i nie wykonuje się ich obecnie zwłaszcza, że dostępny i stosunkowo niedrogi jest bardzo czuły i swoisty test cTLI. Rozpoznanie różnicowe Pierwotne lub wtórne przyczyny biegunek z jelit cienkich. Zaburzenia związane z utratą masy ciała (np. choroby układowe, cukrzyca, niewydolność wątroby, nowotwory złośliwe i inne). Pacjenci z zaburzonym przewodem trzustkowym lub z niedoborem enteropeptydazy w jelicie cienkim mają te same objawy kliniczne, które również bywają klasyfikowane jako EPI, chociaż psom nie brakuje enzymów trzustkowych. Podkliniczna postać niewydolności trzustki u psa Wróćmy na chwilę do samej trzustki i jej rezerwy funkcjonalnej. Powiedziane zostało, że narząd ten bardzo późno manifestuje objawy swojej niedoczynności i tak naprawdę dopiero w momencie prawie całkowitego zniszczenia części „trawiennej” głośno i dobitnie daje znać o swoim niedomaganiu. Rezerwa czynnościowa trzustki stanowi więc broń „obosieczną”: z jednej strony to wspaniale, że nasza bohaterka jest tak wytrzymała i mocna, ponieważ to umożliwia prawidłowe trawienie i wchłanianie pokarmów jeszcze przez długi czas od momentu rozpoczęcia niszczenia komórek groniastych. Z drugiej jednak strony może lepiej byłoby, gdyby trzustka dała jednak znać trochę wcześniej, zanim narząd ulegnie prawie kompletnemu zniszczeniu? Dałoby to nam szansę na to, by wspomagać jej funkcje, zaopatrzyć dietetycznie i monitorować rozwój choroby… W każdym razie czasami udaje się „wychwycić” moment łagodnego ograniczenia czynności trzustki u psów klinicznie zdrowych, nie pokazujących jeszcze żadnych objawów. Wówczas zaburzenie takie określa się mianem podklinicznej zewnąrztwydzielnicznej niewydolności trzustki. Podejrzewa się, że wskazuje ono na częściowy zanik komórek groniastych. Stwierdzenie postaci subklinicznej niewydolności trzustki odbywa się na podstawie uzyskiwania w wielokrotnie przeprowadzanych testach cTLI wyników z tzw. szarej strefy – czyli w przedziale pomiędzy 2,5 a 5 μg /l. Jeden nieprawidłowy wynik nie przesądza jeszcze o niczym i nie pozwala na rozpoznanie subklinicznej ZNT. Ważnym jest, by nie traktować takich wyników jako rozwijająca się pełnoobjawową ZNT. Czas trwania etapu choroby utajonej jest bardzo zmienny, a u niektórych psów nigdy nie rozwijają się objawy jawnej niewydolności zewnątrzwydzielniczej. U psów, u których po głodówce uzyskano graniczne wartości cTLI, należy wykonać dodatkowe badania. Zaleca się wykonanie badania cTLI przed i po stymulacji trzustki, czyli po podaniu posiłku. Alternatywą może być endogenna stymulacja trzustki przez dożylne podanie cholecystokininy i sekretyny. Potwierdzeniem rozpoznania ZNT jest brak reakcji na stymulację trzustki. Psy z podkliniczną postacią choroby z reguły uzyskują niskie wartości cTLI na czczo, ale wyniki testu przeprowadzonego po podaniu pokarmu są prawidłowe. Choroby wtórne i towarzyszące ZNT Niestety, niewydolność trzustki zawsze odbija się echem na całym organizmie. Bardzo często towarzyszą jej różnego rodzaju zaburzenia, będące wynikiem upośledzonego trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Czasem schorzenia współistniejące nie mają żadnego związku z niedoborem enzymów, a mimo wszystko notuje się je w większym procencie u pacjentów z ZNT. Ważne, by uświadomić sobie, iż choroba nie polega wyłącznie na biegunce i wychudzeniu zwierzaka. To także: niedobory mineralno-witaminowe, predyspozycje do infekcji w obrębie przewodu pokarmowego, spadek odporności, wiele innych. Do najczęściej pojawiających się nieprawidłowości współistniejących z ZNT należą: Przerost flory bakteryjnej w jelicie cienkim W przypadku niedoborów enzymów trzustkowych często dochodzi do nadmiernego namnażania się mikroorganizmów w jelitach. Dzieje się tak z kilku powodów. Po pierwsze – niestrawione resztki pokarmowe, zalegające w świetle jelit stanowią fantastyczne źródło substratów dla bakterii. Drobnoustroje mają w ten sposób zapewnione wystarczająco dużo składników, aby móc szybko namnażać się. Przerostowi flory sprzyjają zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, a w związku z tym, że wydzielina trzustki wykazuje dodatkowo działanie bakteriostatyczne, zredukowane są mechanizmy chroniące przed „inwazją” bakterii. Wszystkie te czynniki prowadzą do zjawiska, określanego jako SIBO (small intestinal bacterial overgrowth – przerost flory bakteryjnej jelit cienkich). Niektórzy określają to schorzenie mianem biegunki reagującej na antybiotyki. SIBO raczej rzadko rozwija się u psów z podkliniczną formą ZNT. Jak stwierdzić, że doszło do nadmiernego namnożenia się drobnoustrojów? W takim przypadku z reguły dochodzi do wzrostu stężenia kwasu foliowego w surowicy krwi i zmniejszenia stężenia kobalaminy, czyli witaminy B12. Kwas foliowy jest półproduktem metabolizmu bakteryjnego; bakterie syntetyzują jego zwiększoną ilość i jest on następnie wchłaniany przez odpowiednie receptory przedniego odcinka jelit cienkich. W rezultacie dochodzi do zwiększenia jego poziomu w surowicy krwi. Kobalamina jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, biorącą udział w wielu reakcjach biochemicznych. Dieta pasów jest bogata w witaminę B12, dlatego też – przy prawidłowych trawieniu i wchłanianiu – rzadko mamy do czynienia z jej niedoborem wynikającym z braku w pokarmie. Jednakże w przebiegu ZNT dochodzi do obniżenia wchłaniania kobalaminy z przewodu pokarmowego, co skutkuje jej niedoborem w organizmie. Populacja bakterii, bytujących w jelitach ma ogromny wpływ na śluzówkę jelit. Przerost bakterii beztlenowych doprowadza do częściowego zaniku kosmków jelitowych i zmniejszenia aktywności enzymów rąbka szczoteczkowego. Przerost tlenowców z kolei nie wywołuje takich konsekwencji. W wielu przypadkach nie ma konieczności leczenia SIBO – częstokroć samo podawanie enzymów trzustkowych w zupełności wystarcza, by objawy kliniczne zaczęły się wycofywać. Jeśli jednak spodziewana poprawa nie pojawia się, SIBO można leczyć antybiotykami przez około 1-3, czasem nawet do 12 tygodni: tylozyna – 20 mg/kg doustnie co 8-12 godzin, metronidazol – 10-20 mg/kg doustnie co 8 godzin, oksytetracyklina 10-20 mg/kg doustnie co 8 godzin. Niedobór kobalaminy Niedobór witaminy B12 wynika z braku wytwarzania czynnika wewnątrzpochodnego przez groniaste komórki trzustki. Ze względu na to, że jest on gatunkowo swoisty, nie może zostać zastąpiony po wprowadzeniu suplementacji enzymami trzustkowymi. Dlatego też w przypadku występowania niedoboru kobalaminy, zaleca się jej uzupełnianie. Początkowo podawanie cyjanokobalaminy pozajelitowo (w postaci zastrzyków podskórnych w dawce 250-1200 μg/psa raz w tygodniu przez okres 4-6 tygodni, następnie raz na dwa tygodnie przez 4-6 tygodni, po czym raz w miesiącu. Potem częstość podawania określa się na podstawie ponownego oznaczenia stężenia kobalaminy w surowicy (30 dni po ostatniej iniekcji). Warty uwagi jest fakt, że średnia przeżycia psów ze stężeniem wit. B12 > 100 ng/l jest dwukrotnie większa niż pacjentów, którym nie podawano kobalaminy i jej stężenie wynosi < 100 ng/l. Skręt krezki Nie ma on związku przyczynowego z ZNT, jednakże jest to zaburzenie dość często obserwowane u pacjentów z tą chorobą. Do rzadszych schorzeń, pojawiających się u psów z zaburzeniem wewnątrzwydzielniczej czynności trzustki, a raczej nie związanych przyczynowo z ZNT należą: choroby skóry, choroby układu mięśniowo-szkieletowego, choroby przewodu pokarmowego niezwiązane z ZNT, choroby nerwowo-mięśniowe, choroby układu moczowo-płciowego, choroby układu krwionośnego i oddechowego, cukrzyca. Niewydolność trzustki u psa leczenie Ambulatoryjna opieka medyczna powinna być skierowana na suplementację enzymów trawiennych oraz kobalaminy (jeśli jest to konieczne). Opieka w warunkach szpitalnych zwykle dotyczy pacjentów z cukrzycą i opiera się na insulinoterapii. Niewydolność trzustki u psa leki Niewydolność trzustki u psa leki Uzupełnianie niedoboru enzymów trzustkowych Postępowaniem z wyboru, niezależnie od przyczyny zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki jest dostarczanie enzymów trawiennych przy każdym posiłku. Większość preparatów zawierających enzymy trzustkowe uzyskuje się z trzustek wieprzowych. Zawierają one lipazę, amylazę, proteazę, trawiące odpowiednio tłuszcze, węglowodany i białka. Produkty weterynaryjne dostępne są w formie sproszkowanej, jako tabletki niepowlekane (Viokase-V, Pancreazyme), niestety – wiele leków weterynaryjnych jest w Polsce niezarejestrowanych. Dostępne w lecznictwie ludzkim leki występują w postaci kapsułek, (kreon 10000) lub tabletek powlekanych (Neo-Pancreatinum). Proste wyciągi trzustek wieprzowych lub bydlęcych (np. Pancreatyna), najlepiej w formie sproszkowanej miesza się z każdym posiłkiem zmieszanym z enzymami bezpośrednio przed podaniem (zwykle 1 łyżeczka / 10 kg Po uzyskaniu odpowiedzi dawka ta może być zmniejszana. Aktywność enzymu może się różnić w zależności od produktu. Najbardziej skuteczne są surowe trzustki oraz preparaty sproszkowane, zawierające enzymy trawienne. Tabletki niepowlekane można rozkruszyć, zwiększając w ten sposób ich skuteczność. Natomiast powlekane tabletki dojelitowe czy kapsułki nie są zalecane do stosowania. Enzymy zamknięte w takiej postaci są chronione przed działaniem kwasu żołądkowego do momentu usunięcia warstwy ochronnej. Do tego potrzebne są wodorowęglany, produkowane właśnie przez trzustkę, a więc stosowanie tej formy enzymów po prostu mija się z celem. Z kolei dodatek wodorowęglanów nie jest zalecany, gdyż takie działanie stymuluje produkcję kwasu żołądkowego. Złożone wyciągi trzustki zawierające dodatki soli żółciowych (Pancreatan comp., Pancreon comp.). Alternatywą dla tabletek, kapsułek i proszków może być podawanie surowych trzustek bydlęcych lub wieprzowych. Dawka doustna przypadająca na jeden posiłek u psa ważącego około 20-35 kg to 50-100 g. Preparaty zawierające kwasooporną lipazę grzybów (Combizym, Pancreolan). Jeśli u pacjenta występuje niedobór kobalaminy, powinna ona być uzupełniana: musi ona być podawana pozajelitowo (zwykle w iniekcji podskórnej), powinno się stosować czystą cyjanokobalaminę, dawka wynosi od 250 do 1200 μg na wstrzyknięcie, w zależności od wielkości psa. Niektóre psy potrzebują tylko krótkotrwałej suplementacji kobalaminy. Inne wymagają dożywotniego jej podawania. Leki przeciwbakteryjne Leki przeciwbakteryjne są rozważane u pacjentów, którzy nie reagują na enzymatyczną terapię zastępczą i suplementację kobalaminą. Mogą one być stosowane w leczeniu dysbiozy jelita cienkiego (jednakże zwykle nie wymaga ona terapii antybakteryjnej i ustępuje zwykle po rozpoczęciu leczenia). Środki zobojętniające kwas żołądkowy Leczenie redukuje pH żołądka. Stosowany jest omeprazol 0,6 co 12 godzin. Witamina E i K Godne polecenia jest podawanie witaminy E w dawce 5-8 doustnie 1 raz dziennie oraz witaminy K 1-2 mg/kg (podskórnie). Inne leki zależą od zdiagnozowanych współistniejących chorób u pacjentów, którzy nie reagują na początkową terapię. Prowadzono badania nad alternatywnymi źródłami enzymów trzustkowych, jednakże znaczne koszty i ograniczona dostępność tych substancji praktycznie uniemożliwiają ich zastosowanie. A szkoda, bo enzymy pochodzenia bakteryjnego (bo o nich mowa) wydają się idealne do leczenia ZNT. Lipaza bakteryjna, uzyskiwana z bakterii Burkholderia plantarii skuteczniej likwiduje objaw tłuszczu w stolcu niż enzymy trzustkowe pochodzenia wieprzowego. Przechodzi niezmieniona przez żołądek i jelita i można ją stosować w znacznie mniejszej dawce. Podobnie lipaza grzybicza, pochodząca z grzybów z rodzaju Aspergillus, jest kwasooporna – nie ulega niszczeniu przy przechodzeniu przez żołądek. Ulega natomiast inaktywacji przez proteazy i kwasy żółciowe znajdujące się w jelicie cienkim, przez co wykazuje mniejszą skuteczność od tradycyjnych źródeł enzymów. Leczenie podklinicznej ZNT Niewydolność trzustki psa leczenie Leczenie psów z subkliniczną egzogenną niewydolnością trzustki nie jest konieczne. Wiązano nadzieje z immunosupresyjnym leczeniem przypadków prawdopodobnego zaniku komórek groniastych trzustki w celu uniknięcia rozwoju klinicznej ZNT, jednak stosowanie leków immunosupresyjnych nie jest zalecane, ze względu właśnie na niemożliwe do przewidzenia tempo rozwoju choroby z jej postaci utajonej do jawnej. A co w sytuacji, gdy uzyskana poprawa u psa jest niewielka? Można próbować zwiększyć skuteczność enzymów na klika sposobów: Zwiększyć dawkę enzymów do momentu osiągnięcia zadowalającego efektu (zmniejszenie objętości stolców i częstotliwości wypróżnień). Wprowadzić enzymy w innej postaci (jeśli stosowano tabletki niepowlekane, spróbować wcześniej rozgnieść je lub wprowadzić proszek albo surowe trzustki). Poddać pokarm inkubacji po wymieszaniu z enzymami przez 20-30 minut przed karmieniem. Jednoczesne podawać antagonistów receptorów H2. Takie leki, jak cymetydyna czy famotydyna, zmniejszają kwasowość treści żołądka, dzięki czemu większa ilość enzymów ma szansę dotrzeć do ich miejsca docelowego, czyli do jelit. Takie postępowanie można wprowadzić od momentu rozpoczęcia leczenia enzymami lub zarezerwować je wyłącznie dla pacjentów, którzy słabo na to leczenie reagują. Działanie antyhistaminików pozwala zmniejszyć dawki enzymów trzustkowych nawet o 50%. Jeśli ich podawanie jest uzasadnione, umożliwia to znaczną redukcję kosztów leczenia. Jednak preinkubacja jedzenia z enzymem lub dodatek leków zobojętniających sok żołądkowy lub kwasów żółciowych nie zawsze są niezbędne. Wielu pacjentów świetnie odpowiada na standardowe podawanie leków, bez konieczności leczenia wspomagającego. Dodatek soli żółciowych. Podawanie substancji alkalizujących, takich jak dwuwęglan sodu, wodorotlenek magnezu i glinu. Przydatność tych metod jest kontrowersyjna, gdyż mogą one wykazywać działania uboczne, np. hamować sekrecję enzymów żółciowych. Efekty uboczne podawania enzymów Podawanie enzymów w dużych dawkach może wywołać zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, np.: biegunkę, skurcze jelit, nudności. Niektóre psy mogą rozwinąć owrzodzenia i krwawienie z jamy ustnej, co najprawdopodobniej jest skutkiem kontaktu enzymów trawiennych z błoną śluzową. Można ograniczyć owrzodzenia i doprowadzić do ustąpienia krwawienia, zmniejszając dawki enzymów lub dłużej inkubując je z pokarmem przed karmieniem. Silny zapach ciała był anegdotycznie zgłaszany u niektórych psów suplementowanych enzymami. Niewydolność trzustki u psa dieta Z reguły lekka zmiana lub modyfikacja diety może złagodzić objawy kliniczne, jednakże nie ma jedynego, sprawdzonego sposobu żywienia. Dobiera się go na zasadzie tzw prób i błędów. W przeciwieństwie do ZNT u ludzi, gdzie zalecana jest dieta wysoko tłuszczowa (po to, by maksymalnie zwiększyć przyrosty masy ciała), u psów takie żywienie może zwiększać nasilenie biegunki, a przez to zapotrzebowanie na enzymy trzustkowe. Dlatego też w większości przypadków zaleca się stosowanie karm o umiarkowanej zawartości tłuszczu. Warte polecenia jest również zastąpienie diety bogatej w duże ilości długołańcuchowych kwasów tłuszczowych na taką, w której dominują kwasy tłuszczowe o średniej długości łańcucha. Taka modyfikacja może nie złagodzi objawów klinicznych, ale może zwiększyć stopień wchłaniania z jelit cholesterolu oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, które u psów z EPI bywa mocno ograniczony. W składzie optymalnej karmy powinno uwzględnić się: większy udział dobrej jakości białka, normalną zawartość węglowodanów, ale z ograniczeniem cukrów prostych. Nie zalecane są natomiast diety bogate we włókno pokarmowe, ponieważ są one mniej strawne, zwiększają objętość mas kałowych oraz mogą zakłócać wchłanianie innych składników odżywczych. Zdarzają się jednak sytuacje, w których dochodzi do poprawy konsystencji kału oraz ograniczenia wzdęć przy żywieniu dietą bogatą w błonnik. Bardzo dobrze sprawdzają się pokarmy zawierające hydrolizowane białko – prowadzą one do poprawy kondycji ciała u zwierząt z ZNT. Generalną zasadą przy rozpoczynaniu leczenia powinno być wprowadzenie lekkostrawnej diety w połączeniu z suplementacją enzymów. Podawanie posiłków 2 razy dziennie z reguły w zupełności wystarcza. Należy unikać skrajności – diety o wysokiej lub niskiej zawartości tłuszczu, a także diety o wysokiej zawartości błonnika. Przy braku reakcji na taką terapię, początkowo dostosowuje się dawkę enzymów trzustkowych, zanim podejmie się próbę zmiany żywienia. Należy unikać podawania psom smakołyków (przynajmniej w początkowym okresie) do momentu, gdy objawy kliniczne zostaną opanowane. Dieta wspomagająca Posiekane trzustki bydlęce, wieprzowe, z baraniny lub z dziczyzny mogą być przechowywane w stanie zamrożonym przez miesiące bez utraty aktywności enzymów. Powinny być uzupełniane w przybliżeniu 30 g/10 kg Suplementacja enzymów może przezwyciężyć niechęć do jedzenia lub alergię pokarmową. Ale uwaga! Istnieje pewne ryzyko przeniesienia Echinococcus multiocularis z trzustek dziczyzny. Podobnie istnieje teoretyczne ryzyko transmisji bydlęcej gąbczastej encefalopatii lub choroby Aujeszky'ego od świń. Jednakże nie jest ono wyższe niż przy użyciu sproszkowanych produktów. Monitorowanie chorego psa Czego oczekujemy po wprowadzenie leczenia? Przy optymalnym leczeniu i stosowaniu się do zaleceń dietetycznych spodziewamy się szybkiego przybierania na wadze naszego wychudzonego pacjenta. Pamiętać należy, że masa ciała może nie wrócić całkowicie do normy pomimo remisji objawów klinicznych. W nieskomplikowanych przypadkach biegunka ustępuje zwykle w ciągu 2-7 dni. U psów ze zdiagnozowaną zewnątrzwydzielniczą niewydolnością trzustki konieczne są regularne badania kontrolne. Stan pacjenta powinien być oceniony na 2-4 tygodnie po wprowadzeniu leczenia i po każdej jego zmianie. Najważniejszymi czynnikami rokowniczymi są: przyrost masy ciała, apetyt, poprawa kondycji. Właściciel powinien zwracać szczególną uwagę na wszelkie zmiany konsystencji i objętości kału oraz informować o tym prowadzącego lekarza weterynarii. W przypadku pacjentów, u których stwierdza się bardzo dobrą odpowiedź na leczenie, wizyty kontrolne mogą odbywać się raz lub dwa razy do roku (tak, jak u zdrowych dorosłych psów). Efekty uboczne terapii Podobnie, jak ma się to w praktycznie wszystkich chorobach i ich leczeniu, tak i tu mogą pojawić się pewne efekty „uboczne” terapii: Może dojść do pojawienia się niechęci do jedzenia na skutek dodatku enzymów. Jest to dość rzadkie u psów. Około 20% pacjentów nie reaguje na początkowy dodatek enzymów. Szybkiego rozpoznania i leczenia mogą również wymagać: równoległy niedobór kobalaminy, dysbioza jelita cienkiego, choroba zapalna jelit, cukrzyca lub inne stany. Niewydolność trzustki psa u rokowanie Niewydolność trzustki psa u rokowanie Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki jest chorobą, trwającą przez całe życie niemal u wszystkich pacjentów (udokumentowane są jedynie pojedyncze przypadki wyzdrowienia) i należy zaakceptować fakt konieczności dożywotniego leczenia. Z reguły w ciągu kilku tygodni od wprowadzenia terapii obserwuje się poprawę, a następnie ustabilizowanie stanu pacjenta. Rokowanie u większości psów jest korzystne, a odpowiedź na długoterminową terapię enzymatyczną po ustabilizowaniu stanu ostrego jest dobra. Oczywiście, mogą wystąpić sporadyczne, krótkie nawroty i zaostrzenia stanu klinicznego, jednak są one możliwe do szybkiego opanowania. Generalnie psy mogą prowadzić normalne życie i osiągać normalną długość życia. Zdarza się jednak, że niektórzy pacjenci nie reagują odpowiednio na terapię… Niestety, około 20% pacjentów z ZNT zostaje poddanych eutanazji ze względu na brak poprawy klinicznej i/lub koszty leczenia. Równoległy niedobór kobalaminy jest uznawany za zły objaw i musi być leczony. Zapobieganie Nie ma obecnie możliwości zapobiegania wystąpienia EPI. Ze względu na genetyczne tło choroby u niektórych ras, pacjenci ze stwierdzoną zewnątrzwydzielniczą niewydolnością trzustki nie powinny być używane do rozrodu. Podsumowanie Z czym wiąże się zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki? W większości przypadków ZNT u psów wymagane jest dożywotnie leczenie, a w zależności od wielkości pacjenta – może być ono kosztowne. Występują rodzinne predyspozycje i rodzinny charakter choroby (owczarki niemieckie, collie). Możliwy jest rozwój cukrzycy u innych ras niż owczarki niemieckie. Na razie niewiele wiadomo na temat patogenezy i postępu choroby od fazy subklinicznej do klinicznej. Badania skierowane na to mogą pomóc spowolnić lub nawet zapobiec rozwojowi choroby w fazie niejawnej. Obecnie rozpoznanie zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki nie nastręcza problemów lekarzom weterynarii, a leczenie w większości przypadków przynosi dobre efekty. Enzymy należy suplementować w sposób permanentny, do końca życia zwierzęcia, a efekty leczenia oraz uzyskanie szybkiej poprawy klinicznej zależą w dużej mierze od zdyscyplinowania opiekuna zwierzęcia. Początkowo to pilnowanie posiłków oraz podawanie enzymów może wydawać się pracochłonne, jednakże dość szybko wchodzi w „rutynę” a właścicielowi pozostaje obserwować, jak wychudzony psiak w końcu nabiera kształtów i przestaje koncentrować się wyłącznie na poszukiwaniu pożywienia.

Witam wszystkich serdecznie. 28 lat 181cm 95kg. Ostatnio zauważyłem niestrawione resztki pokarmu w stolcu. Udałem się do lekarza który pokierowal mnie na usg jamy brzusznej. Wątroba powiększona i stluszczona, sledziona powiększona 149mm, dużo gazów w jelitach, przewody zolciowe ok, nerka prawa w miednicy mniejszej i mniejsza jest od lewej. W morfologii dużo krwinek czerwonych i podniesiony LDL, cukier w górnym kwartylu przy czym regularnie badam glukometrem. Najbardziej uciążliwe są wzdęcia i świąd w okolicy między kością ogonowa a odbytem. W jakim kierunku na to patrzeć? Pozdrawiam wszystkich.

W ten etap trawienia zaangażowane są enzymy hydrolityczne, wydzielane przez gruczoły trawienne oraz przez część bakterii zamieszkujących przewód pokarmowy. Powstałe w rezultacie proste związki organiczne mogą zostać wchłonięte w kosmkach jelita cienkiego. Niestrawione resztki pokarmu są usuwane z organizmu w postaci kału. Dzień dobry... Starasz się o maleństwo, wiesz, że zostaniecie rodzicami a może masz już dziecko? Poszukujesz informacji, chcesz się podzielić swoim doświadczeniem? Dołącz do naszej społeczności. Rejestracja jest bezpieczna, darmowa i szybka. A wsparcie i wdzięczność, które otrzymasz - nieocenione. Podoba Ci się? Wskakuj na pokład! Zamiast być gościem korzystaj z wszystkich możliwości. A jeśli masz pytania - pisz śmiało. Ania Ślusarczyk (aniaslu) Zaloguj Zarejestruj Dzisiaj Dzień Ojca i z tej okazji zapraszam cię do wysłuchania rozmowy, której bohaterem jest Patrick Ney. Psycholog, doradca rodzicielski, tata dwóch córeczek, urodzony w Anglii, co w tej historii ma również znaczenie ;) Posłuchaj rozmowy Natomiast o 17:00 zapraszam Cię na live z Agnieszką Hyży - porozmawiamy o rodzicielstwie, macierzyństwie i oczywiście o ojcostwie. O tym co robić z "dobrymi radami". Dołącz reklama Starter tematu zosianeta Rozpoczęty 24 Sierpień 2012 #1 Jestem mamą rocznej miesiaca sama przygotowuję jej posiłki-do 11 m-ca jadła "słoiczki".Ostatnio zauwazyłam w stolcu niestrawione resztki pokarmu /głównie marchewka/.Co może być przyczyną?Martwię się czy coś jej nie wdzięczna za reklama ^{83 poziom zaufania. Proszę się nie martwić - resztki pokarmu w kale są zjawiskiem zupełnie normalnym. Martwić należy się wtedy, kiedy zjawisko to jest połączone z nieprawidłowym trawieniem i przyswajaniem składników odżywczych, ale to da się łatwo wykazać w badaniach (a to jak Pani pisze jest pod kontrolą i w normie).} Refluks a Siłownia i SW Post Zdrowie i Uroda [...] Na początku był koszmar. Tak jakby wszystko na raz odmówiło posłuszeństwa. Przelewania, gazy, odbijania, pieczenie w żołądku, bół jelit, ból z tyłu pleców, ból po defekacji, niestrawione resztki pokarmu w stolcu, biegunki, zaparcia dosłownie wszystko. Pierwsze kroki jakie podjąłem to dieta lekkostrawna, dzięki której schudłem prawie 20kg w pół [...] Odpowiedzi: 38 Ilość wyświetleń: 15609 Data: 11/9/2016 10:40:07 PM Liczba szacunów: 2

Jeżeli chodzi o obserwowane czarne "ziarna" w stolcu to mogą to być niestrawione resztki pokarmowe - jakieś spożywane ziarna (np. z pieczywa, maku), pestki jakichś owoców - proszę zwrócić uwagę na to co Pan zjada i zastanowić się czy nie są to jakieś elementy pokarmowe.

Forum: Mam z dzieckiem taki problem Cześć mamusie. Mam taki kłopot: mój synek ma 2 miesiące i od jakiegoś czasu zauważyłam w jego kupkach żółte grudki bardzo twarde, w palcach trudne je rozkruszyć. Czy ktoś spotkał się z czymś takim albo słyszał dlaczego tak się dzieje. Czy jest to objaw dojrzewania układu trawienia czy coś nieprawidłowego. Proszę o pomoc. Dzięki i pa. Zuzka. DZIECKO JUŻ JESTMam z dzieckiem taki problemCo oznaczają grudki w kupce niemowlaka? Angina u dwulatka Mój Synek ma 2 lata i 2 miesiące. Od miesiąca kaszlał i smarkał a od środy dostał gorączki (w okolicach +/- 39) W tym samym dniu zaczął gorączkować mąż –... Czytaj dalej → Skubanie paznokci – Co robić, gdy dziecko skubie paznokcie? Może wy macie jakieś pomysły, Zuzanka od jakiegoś czasu namiętnie skubie paznokcie, kiedyś walczyłam z brudem za nimi i obcinaniem ich, a teraz boję się że niedługo zaczną jej wrastać,... Czytaj dalej → Mozarella w ciąży Dzisiaj naszła mnie ochota na mozarellę. I tu mam wątpliwości – czy w ciąży można jeść mozzarellę?? Na opakowaniu nie ma ani słowa na temat pasteryzacji. Czytaj dalej → Czy leczyć hemoroidy przed porodem? Po pierwszej ciąży, a bardziej porodzie pojawiły się u mnie hemoroidy, które się po jakimś czasie wchłonęły. Niestety teraz pojawiły się znowu. Jestem w 6 miesiącu ciąży i nie wiem,... Czytaj dalej → Ile kosztuje żłobek? Dziewczyny! Ile płacicie miesięcznie za żłobek? Ponoć ma być dofinansowany z gminy, a nam przyszło zapłacić 292 zł bodajże. Nie wiem tylko czy to z rytmiką i innymi. Czy tylko... Czytaj dalej → Pytanie do stosujących zastrzyki CLEXANE w ciąży Dziewczyny mam pytanie wynikające z niepokoju o clexane w ciąży. Biorąc od początku ciąży zastrzyki Clexane w brzuch od razu zapowiedziano mi, że będą oprócz bolesności, wylewy podskórne, sińce, zrosty... Czytaj dalej → Mam synka w wieku 16 m-cy. Budzi się w nocy o stałej porze i nie może zasnąć. Mój syn budzi się zawsze o 2 lub 3 w nocy i mimo podania butelki z piciem i wzięcia do łóżka zasypia dopiero po ok. 2 godzinach. Wcześniej dostawał w... Czytaj dalej → Dziewczyny po cc – dreny Dziewczyny, czy któraś z Was miała zakładany dren w czasie cesarki? Zazwyczaj dreny zdejmują na drugi dzień i ma on na celu oczyszczenie rany. Proszę dajcie znać, jeśli któraś miała... Czytaj dalej → Meskie imie miedzynarodowe. Kochane mamuśki lub oczekujące. Poszukuję imienia dla chłopca zdecydowanie męskiego. Sama zastanawiam się nad Wiktorem albo Stefanem, ale mój mąż jest jeszcze niezdecydowany. Może coś poradzicie? Dodam, ze musi to... Czytaj dalej → Czy to możliwe, że w 15 tygodniu ciąży?? Dziewczyny!!! Sama nie wiem co mam o tym myśleć. Wczoraj wieczór przed kąpielą zauważyłam przezroczystą kropelkę na piersi, ale niezbyt się nią przejełam. Po kapieli lekko ucisnęłam tą pierś i... Czytaj dalej → Jaką maść na suche miejsca od skazy białkowej? Dziewczyny, których dzieci mają skazę białkową, może polecicie jakąś skuteczną maść bez recepty na suche placki, które pojawiają się na skórze dziecka od skazy białkowej? Czym skutecznie to można zlikwidować? Czytaj dalej → Śpi albo płacze – normalne? Juz sama nie wiem co mam myśleć. Mój synek ma dokładnie 5 tygodni. A mój problem jest taki, że jak mały nie śpi, to płacze. Nie mogę nawiązać z nim... Czytaj dalej → Wielotorbielowatość nerek W 28 tygodniu ciąży zdiagnozowano u mojej córeczki wielotorbielowatość nerek – zespół Pottera II. Mój ginekolog skierował mnie do szpitala. W białostockim szpitalu po usg powiedziano mi, że muszę jechać... Czytaj dalej → Ruchome kolano Zgłaszam się do was z zapytaniem o tytułowe ruchome kolano. Brzmi groźnie i tak też wygląda. dzieciak ma 11 miesięcy i czasami jego kolano wyskakuje z orbity wygląda to troche... Czytaj dalej →

Śr, 24-01-2007 Forum: Zdrowie dziecka - Re: niestrawione resztki w kupce niestrawione resztki pokarmu. czy to normalne ?? resztek pokarmu, dokładnie jest tam cały mix pokarmowy z tego co zjadła. Forum Medyczne › Gastrologia › Wypróżnianie się po każdym posiłku, niestrawione resztki pokarmów w kale, tycie i wzdęcia Od jakiegoś czasu mam problemy trawienne. Wypróżniam się zaraz po każdym posiłku. W kale widać nieprzetrawione resztki pokarmów. Do tego ciągle tyję, puchnę, jestem zmęczona. Któregoś dnia miałam też bardzo silne bóle brzucha. Badania krwi wykazały u mnie niedobór potasu, ale leki, które na to przyjmuję nie eliminują moich dolegliwości. Co się ze mną dzieje? 2011-07-17, 10:46~Frettka ~ Ja bym Ci radził wykonać badania w kierunku przewlekłego zapalenia trzustki, ponieważ problemy trawienne i bóle brzucha mogą wynikać między innymi z tego powodu. Jeśli wynik będzie ujemny, kolejnym badaniem w kolejce będzie kolonoskopia. 2011-07-17, 11:32Marko ~ Strony: 1 wątkii odpowiedzi ostatni post

Եպ ичоп	Ոծолሖсвипа щοչе ጠጠιጥоγιχо
Զωбрθсраյա ի иኯուтечесе	Εчαжеψа ювխጼоኅոዶ ц
Аրεчιшеκа йէቧաγуֆըп шиፓዓхሒвраն	Իጨиገесв дዕቄоба
Օнፅсрուгю քиλተцոτ еእуκωрեբе	Աсрወթа юлልնусл круռа

Czyli największa część jelita grubego, która formuje niestrawione resztki pokarmu w kał. Również tutaj odzyskiwana jest woda z treści pokarmowej. Usunięcie może być konieczne w przypadku nowotworu lub u pacjentów zmagających się z zapaleniem jelit. Okrężnica zastępowana jest stomią, konieczna jest także specjalna dieta.

Temat biegunek – ich pochodzenia oraz mechanizmu powstawania – jest bardzo obszerny. Dla właściciela psa najważniejszy jest jednak fakt, że mogą one świadczyć o bardzo poważnych chorobach, w tym również nowotworowych. Warto wiedzieć, że diagnostyka „zwykłej biegunki”, która niepokoi właściciela czy lekarza weterynarii, może być czasem niezwykle trudna, trudne może być również leczenie. Biegunka często jest bowiem objawem procesu chorobowego, który toczy się w organizmie, i aby znaleźć właściwą przyczynę problemu, często niezbędne są badania takie jak: RTG, USG, szerokie badania biochemiczne krwi wraz z enzymami trzustkowymi, morfologia z rozmazem, a także badania kału. Uwaga! Również niewielkie zmiany konsystencji psich odchodów powinny nas zaniepokoić – np. kał zachowuje swój kształt, ale jest na tyle rzadki, że trudno go zebrać z podłoża. Jeśli nie jest to chwilowe, jednorazowe zaburzenie, to również powinniśmy szukać przyczyny takiego stanu rzeczy. Zatwardzenie Kał twardy, suchy, np. występujący pod postacią pojedynczych kulek, lub brak kału, czyli zaparcie – to stany, które również nie powinny zostać zlekceważone przez właściciela psa. Tego typu zaburzenia mogą występować np. podczas stosowania u pupila diety zawierającej dużą ilość kości lub błonnika, a także u psa z przepukliną kroczową czy rozrostem prostaty. Przyczyną mogą być także problemy behawioralne. Utrzymujące się przez dłuższy czas zatwardzenie zaburza perystaltykę jelit, co skutkuje pojawieniem się w nich stanu zapalnego, a nawet martwicą czy perforacją. Takie przypadki kończą się bardzo poważnymi zabiegami chirurgicznymi. Bardzo często problem z określeniem częstotliwości i rodzaju stolca u psa mają właściciele czworonogów, które mieszkają na dworze. W ich przypadku wywiad jest zazwyczaj niepełny, bo właściciel nie wie, kiedy był ostatni stolec, a to jest czasami kluczowe pytanie, np. przy podejrzeniu występowania ciała obcego czy ostrym brzuchu. ZMIANA KOLORU PSIEJ KUPY Stolec bezbarwny lub jasny (zwany acholicznym) bądź stolec „tłusty” świadczy np. o zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki. Pamiętajmy jednak, że nawet niewielkie zmiany koloru na jaśniejszy mogą już sugerować problem z tym gruczołem. Stolec o ciemnej, wiśniowej barwie, czyli tzw. kał smolisty czy smołowaty, może świadczyć o krwawieniu w obrębie przewodu pokarmowego, np. w wyniku wrzodów w dwunastnicy lub z powodu guzów nowotworowych żołądka czy też jelita cienkiego. Stolec ze świeżą krwią świadczy o krwawieniu w obrębie ostatniego odcinka przewodu pokarmowego, czyli w jelicie grubym, np. w wyniku zapalenia okrężnicy, polipa odbytnicy czy parwowirusowego zapalenia jelit. Śluz w kale świadczy najczęściej o zaburzeniach w obrębie jelita grubego, nietolerancji pokarmowej, alergii lub pasożytach jelitowych. ZMIANA ZAPACHU Jeśli kupa psa ma inny niż zwykle zapach, bardziej nieprzyjemny, intensywny czy gnilny, może to świadczyć o zaburzeniach trawienia czy zaburzeniach flory bakteryjnej w obrębie przewodu pokarmowego czworonoga. ODDAWANIE STOLCA Bardzo istotny przy omawianym temacie jest sposób oddawania stolca przez psa. Pupil powinien robić kupę bezboleśnie, przyjmując typową pozycję defekacji, napinając się jedynie kilka razy. Zazwyczaj oddawanie stolca powinno odbywać się dwa razy dziennie. Częstotliwość wydalania stolca również jest cechą osobniczą, zależną od żywienia czy aktywności psa. Co powinno nas zaniepokoić i kiedy powinniśmy zasięgnąć porady weterynarza? Dyschezja, czyli utrudnione oddawanie kału. Kał się pojawia, ale pies musi się wysilić, aby go wydalić. Bolesne parcie na kał, bezproduktywne i bolesne napinanie tłoczni brzusznej. Brak odpowiedniej pozycji – pies oddaje kał bez napinania się, czy też oddaje go bezwiednie. Nietrzymanie stolca jest objawem zaburzeń neurologicznych, takich jak np. zespół końskiego ogona. Problemy z oddawaniem stolca mogą być objawami np. przerostu gruczołu krokowego u starszych samców, stanu zapalnego, guzów nowotworowych w obrębie jelit czy też błędów żywieniowych. Nie zapominajmy również o ciałach obcych, które mogą powodować niedrożność ostatniego odcinka przewodu pokarmowego, objawiającą się bolesnym parciem na kał. OBECNOŚĆ PASOŻYTÓW W PSIM KALE W psiej kupie gołym okiem nie zauważymy jaj większości pasożytów czy też pierwotniaków, tak więc „na oko” nie jesteśmy w stanie stwierdzić, że pies nie jest zarobaczony. W taki sposób możemy zaobserwować jedynie dorosłe postacie pasożytów. Właściciele czworonogów najczęściej opisują je jako „makaron”, czyli psią glistę, lub też „ryż”, czyli człony tasiemca. Są to wyraźne sygnały, że pies wymaga odrobaczenia, najlepiej wraz z konsultacją weterynaryjną. Aby w 100% wykluczyć zarobaczenie psa, należy zbadać kał. Badanie to ma na celu wykluczenie obecności pasożytów w tym przede wszystkim ich jaj. Jednokrotne badanie jest niewystarczające, dlatego też należy wykonać ich kilka w odstępie ok. 2-3 tygodni. Do najczęściej wstępujących pasożytów kału zaliczane są: Toxocara canis, toxocaris leonina – glisty Ancylostoma spp., Unicinaria spp. – tęgoryjce Trichuris vulpis – włosogłówka Dipylidium caninum – tasiemiec psi Giardia lamblia – giardioza (pierwotniaki) Isospora spp. – kokcydia (pierwotniaki) Pamiętajmy, że odrobaczanie psa jest bardzo ważne! To podstawowa profilaktyka chorób pasożytniczych psów, jak i ludzi! Dorosłego psa należy odrobaczać co 3 miesiące, a szczeniaka według określonego schematu. Alternatywnie u dorosłych psów można również co 3 miesiące przeprowadzać badanie kału i na podstawie otrzymanych wyników zdecydować o odrobaczeniu pupila. Więcej informacji na temat odrobaczania psa dorosłego, jak i szczeniaka, znajdziesz w tej publikacji. BADANIE KAŁU PSA Psia kupa umożliwia wykonanie szeregu badań, które są niezwykle pomocne w diagnostyce chorób. Większość z nich to łatwe i niedrogie badania, z powodzeniem można je wykonać w gabinecie weterynaryjnym. Podstawowe badania kału to: rozmaz bezpośredni – za pomocą tej metody można ocenić kolor kału, obecność tłuszczu, krwi czy elementów innych niż pokarm, np. członów tasiemca; pozwala również stwierdzić obecność kokcydii; flotacja – badanie parazytologiczne – umożliwia zdiagnozowanie obecności jaj nicieni czy włosogłówki; badanie na strawność z kliszą fotograficzną lub test żelatynowy – pozwalają ocenić obecności enzymów trawiennych w kale, wykonuje się je w celu diagnostyki zaburzeń trzustki; metody te są jednak mało wiarygodne; badanie cytologiczne – wykrywa obecność np. białych krwinek lub bakterii saprofitycznych i patologicznych; szybkie testy diagnostyczne wykrywające antygen – testy bardzo dokładne, bardzo często używane do diagnostyki chorób takich jak giardioza czy też niebezpiecznej dla szczeniaków parwowirozy; posiew bakteryjny kału – wykonywany najczęściej w laboratorium zewnętrznym, w celu identyfikacji bakterii np. salmonelli czy lekoopornej E. coli; badania krwi utajonej w kale – u psów żywionych mięsem bądź suplementowanych żelazem może mieć wynik fałszywie dodatni; badania w celu wykrycia niestrawionych cząstek pokarmowych – rozmaz kału w odpowiednim barwieniu – taki test jest wykonywany w celu diagnostyki zaburzeń trzustki, jest jednak mało wiarygodny. PSIE ODCHODY TO ŹRÓDŁO CHORÓB Nie zapominajmy, że psia kupa może być źródłem wielu pasożytów oraz bakterii chorobotwórczych zagrażających zdrowiu człowieka, jak np. tasiemiec bąblowcowy czy salmonella. W związku z tym powinniśmy zachowywać wszelkie zasady aseptyki i po każdym zebraniu psiej kupy zdezynfekować ręce! Najbardziej narażone na zarażenie są dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze, a także osoby przyjmujące leki immunosupresyjne. PODSUMOWANIE Każda zmiana wyglądu lub zapachu stolca czy też problem z defekacją powinny zwrócić uwagę właściciela psa! Pamiętajmy, że diagnostyka przyczyn zaburzeń może być bardzo krótka, a leczenie szybkie i skuteczne – np. biegunka powstała w wyniku zaburzeń pokarmowych minie już po zastosowaniu głodówki i probiotyków. Zdarza się jednak, że przyczyna zaburzeń defekacji jest poważniejsza, a zdiagnozowanie jej zajmuje dużo czasu i wymaga specjalistycznych badań (badania obrazowe, endoskopowe, a nawet biopsje przewodu pokarmowego czy też laparotomie) oraz podania leków (silne antybiotyki o szerokim spektrum, leki o działaniu immunosupresyjnym). W przypadku stwierdzenia obecności pasożytów należy odrobaczyć psa odpowiednimi środkami dostosowanymi do jego wieku, wagi oraz rodzaju pasożyta, który został wykryty. Pamiętajmy, że jeśli dostrzeżemy jakiekolwiek zmiany w kupie naszego pupila, powinniśmy zacząć działać jak najszybciej! Nie lekceważmy tego „śmierdzącego problemu”. ???? lekarz weterynarii, Małgorzata Glema Jaki kolor i kształt ma zdrowy stolec? Choć robi go każdy, dla wielu wciąż pozostaje tematem tabu. Stolec, bo to o nim mowa, jest nieodłącznym elementem procesu trawienia, a oddawany regularnie może świadczyć o zdrowym funkcjonowaniu organizmu. Informacje o stanie naszego zdrowia daje również kolor i rodzaj kupy. I mimo że większość ludzi na jej widok odwraca wzrok, lekarze zachęcają, by przyglądać się wyglądowi kału i w razie wątpliwości lub niepokojących wyników tej obserwacji, czym prędzej zgłosić się do specjalisty. Przeczytaj też: Nietrzymanie stolca – przyczyny, objawy i możliwości leczenia Stolec – co to jest? Zanim przedstawimy ci rodzaje i barwy kału, wytłumaczymy, czym właściwie on jest. A zatem? Pisząc krótko pod hasłem tym kryje się niestrawiona żywność. I choć każda kupa będzie różna, istnieją pewne jej cechy, które mogą wskazywać na zdrowy lub niezdrowy stolec. A będzie to między innymi zapach, kształt czy kolor. Zdrowy stolec… czyli jaki? Zdrowy kał ma brązowy odcień – a wszystko to za sprawą bilirubiny. Jeśli chodzi o kształt, mowa o uformowanym, czyli ani nie luźnym, ani zbytnio zbitym (najlepiej gry przypomina kiełbasę lub węża). Poza tym jego konsystencja powinna być półmiękka. Co ważne, w prawidłowym stolcu nie powinno być widać niestrawionych resztek pożywienia i nie powinien on barwić muszki klozetowej. Dodajmy także, że czerwona lampka może nam się w głowie zapalić, gdy wypróżnianie trwa dłużej niż 15 minut (zdrowa kupa przechodzi łatwo i jej wypchnięcie zajmuje przeważnie minutę) i odbywa się rzadziej, niż trzy razy w tygodniu i częściej, niż trzy razy dziennie. Przeczytaj też: Skład i rodzaj bakterii w stolcu mogą wskazywać na otyłość Rodzaje stolca Kulki Twarde i oddzielne małe grudki, które wyglądają jak orzechy i są trudne do przejścia. Oznaczają zaparcia i nie mogą powtarzać się zbyt często. Gąsienica Ten rodzaj stolca charakteryzuje kształt kłody o grudkowatej powierzchni. To również oznaka zaparcia, która nie powinna powtarzać się zbyt często. Kiełbaska Mowa tutaj o kształcie kłody czy kiełbaski z kilkoma widocznymi pęknięciami na powierzchni. Co oznacza taki rodzaj kału? Wszystko w porządku! Wąż Gładki i „zawijany” kształt kału również świadczy o zdrowiu. Kleks Małe grudki, ale o miękkiej konsystencji i łatwo przechodzące. Ponadto widać wyraźnie krawędzie. Co oznacza taka kupa? Mało błonnika w diecie. Budyń Ten rodzaj kału jest puszysty, przypomina papkę i ma postrzępione brzegi. Może być on oznaką lekkiej biegunki. Abstrakcja W niektórych przypadkach może przypominać wodę – brak tutaj jakichkolwiek kształtów. Bez wątpienia mowa o biegunce. Kolory stolca Czarny Kał w tym kolorze może być spowodowany przyjmowaniem różnych suplementów diety, w tym na przykład żelaza. Jeśli jednak nie przyjmujesz żadnych preparatów, czarny stolec może być oznaką krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Czerwony Czerwony odcień stolcu mogą nadać buraki, żurawina czy sok pomidorowy. Może być on jednak również związany z krwawieniem z dolnego odcinka przewodu pokarmowego lub powstaniem hemoroidów. Jasny Jeśli kał ma jasny odcień może to oznaczać, że brakuje ci żółci. Żółć to płyn trawienny pochodzący z wątroby i woreczka żółciowego, więc jeśli oddajesz tego rodzaju stolec, prawdopodobnie oznacza to, że przewód jest zablokowany, a ty czym prędzej powinieneś skonsultować się z lekarzem. Bywa jednak również tak, że niektóre leki mogą „rozjaśniać” kupę. Żółty Tłusty, śmierdzący, żółty stolec jest zwykle oznaką zbyt dużej ilości tłuszczu. Może mieć również związek z zaburzeniami wchłaniania – na przykład celiakią. Zielonkawy Jeśli stolec zabarwiony jest delikatnie na zielono, nie masz powodów do zmartwień. Zielony Ślady zieleni są w rzeczywistości całkiem normalne. Jeśli jednak kał jest zdecydowanie bardziej zielony, aniżeli brązowy, oznacza to jedną z dwóch rzeczy. Albo dodałeś do swojej diety dużo zielonych pokarmów (np. szpinak) albo stolce przechodzą przez ciebie zbyt szybko. Wówczas kał nie zbiera tak dużo bilirubiny zabarwiającej go na brązowo. Ma on za to więcej soli żółciowych, które nadają mu ten odcień. Brązowy Ten kolor kału daje tylko jedną informację – wszystko jest okej! Przeczytaj też: Środki przeczyszczające: rodzaje, sposób działania Jak powinien pachnieć zdrowy stolec? Żaden stolec nie pachnie fiołkami – to fakt. Jeśli jednak podczas wypróżniania czujesz, że w toalecie unosi się wyjątkowo nieprzyjemny zapach, warto zbadać kał na obecność bakterii, wirusów czy pasożytów. Dodajmy jeszcze, że śmierdzące stolce oddają przeważnie osoby cierpiące na zaparcia. Dzieje się tak dlatego, że pokarm bardzo długo zalegał w żołądku czy jelitach. Ponadto przyczyna bardzo nieprzyjemnego zapachu kupy może leżeć w takich chorobach jak celiakia, mukowiscydoza czy przewlekłe zapalanie trzustki. Nieprawidłowy stolec – kiedy warto udać się do lekarza? Jeden czy dwa nieprawidłowe stolce nie muszą od razu świadczyć o chorobie. Jeśli jednak kał odbiega od normy przez kilka dni, dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Pamiętaj bowiem, że zaparcia mogą blokować jelita, a utrzymująca się biegunka prowadzić do odwodnienia i utrudniać wchłanianie niezbędnych składników odżywczych z pożywienia. Poza tym niewłaściwy kolor czy konsystencja kału mogą być objawem poważnej choroby. Zobacz, jak zbudowany jest układ pokarmowy. Jak wygląda Twój stolec? – Stolec może być świetnym wskaźnikiem zdrowia Twojego przewodu pokarmowego. Na jego podstawie możesz częściowo zauważyć, czy spożywasz odpowiednią ilość wody i błonnika pokarmowego, gdyż stolec w około 75% składa się z wody, a w 25% z odpadów przemiany materii, gdzie około 1/3 to niestrawione włókna roślinne. Często przy nieprawidłowościach z dietą czy przewodem pokarmowym stolec się zmienia i warto na tę zmianę zareagować. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są kształty, formy stolca i jakie może mieć kolory. Jak wygląda Twój stolec? Zdrowy stolec nie zawsze musi wyglądać tak samo. Może się różnić w zależności od tego, co jemy, ile pijemy, jaką mamy aktywność fizyczną, jakie leki i suplementy przyjmujemy itp. Rodzaj stolca zależy również od czasu przebywania treści pokarmowej w okrężnicy. Zazwyczaj ludzie wypróżniają się codziennie, często o tej samej porze. Jednak oddawanie stolca 2-3 razy dziennie lub co 2-3 dni też jest prawidłowe. Najczęstszą dolegliwością związaną ze zmianą rytmu wypróżnień jest zespół jelita nadwrażliwego (IBS). O tym jest osobny artykuł. Stosunkowo łatwym narzędziem do oceny konsystencji i kształtu stolca jest Bristolska skala uformowania stolca zaproponowana w 1997 roku przez Lewisa i Heaton. Stolce umieszczone na tej skali możesz obejrzeć na poniższej grafice. Możesz pobrać tę grafikę i monitorować swoje codzienne kupy. Jeżeli twój zwyczajowy stolec wygląda jak typ 3 lub 4, to znaczy, że prawdopodobnie spożywasz odpowiednią ilość błonnika i wody. Jest to normalna kupa. Dość miękka, łatwa do wydalenia. Gratulacje ???? Jeżeli Twój stolec wygląda, jak typ 1 lub 2., prawdopodobnie cierpisz na zaparcia. Zastanów się nad swoją dietą. Przeanalizuj, czy jesz wystarczającą ilość błonnika (minimum 25-30 g na dzień)? Jeżeli nie, skup się głównie na błonniku rozpuszczalnym, który tworzy żel w jelitach i pomaga stolcu poruszać się w przewodzie pokarmowym. Znajdziesz go w owsie, roślinach strączkowych (tu uwaga na FODMAP), orzechach, nasionach i babce płesznik. Błonnik nierozpuszczalny zwiększa objętość stolca (np. otręby pszenne), ale nie jest skuteczny w normalizacji wypróżnień i może nasilać objawy ze strony przewodu pokarmowego. O diecie przy zaparciach będzie osobny post (obiecuję). Pamiętaj również o piciu płynów (około 8 szklanek na dzień dla osoby dorosłej) i aktywności fizycznej. Ćwiczenia fizyczne są niezbędne do regularnych wypróżnień. Jeżeli zaparcia utrzymują się na co dzień, zgłoś się do dietetyka. Jeżeli Twoje stolce są luźne, wodniste i nieuformowane, możesz mieć typ 5,6 lub 7, przy czym typ 5 może oznaczać lekką biegunkę i zbyt niskie spożycie błonnika w diecie, natomiast typ 6 i 7 oznaczają biegunkę i mogą oznaczać rozwój stanu zapalnego, chorób jelit lub zatrucia pokarmowego. Z jakiegoś powodu stolec przechodzi przez jelita zbyt szybko i najprawdopodobniej składniki odżywcze nie nadążają się przyswajać. Jeżeli dochodzi u Ciebie do takich stolców, koniecznie wybierz się na badania. Co mogą oznaczać kolory stolca? Zdrowy stolec będzie miał kolor brązowy. Zabarwienie to jest wynikiem bilirubiny i biliwerdyny — barwników żółciowych uwalnianych przy rozpadzie hemoglobiny. Jeżeli kolory twojej kupy zmieniają się, najpierw zwróć uwagę na to, co jadłeś/aś, gdyż barwniki z jedzenia przechodzą do stolca, zmieniają jego kolor i jest to zupełnie normalne. Zobacz poniżej kilka przykładów. Jaki kolor może mieć stolec i jakie mogą być przyczyny zabarwienia: Kolor czarny – czarny stolec może być skutkiem przyjmowania suplementów z żelazem. Może wystąpić również przy spożyciu owoców o ciemnym zabarwieniu, p. jagód. Jednak zawsze trzeba mieć na uwadze, że może oznaczać krew w stolcu. Jeżeli nie przyjmujesz suplementacji i jagody nie stanowią Twojej codziennej przekąski, a obserwujesz u siebie czarne stolce, wybierz się do lekarza. Istnieje możliwość krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (np. żołądka). Jeżeli masz wątpliwości, możesz wykonać test na obecność krwi utajonej w kale. Kiedy test wyjdzie pozytywny, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem. Czarny stolec może być spowodowany również przyjmowaniem niektórych leków ( bizmutu, węgla lekarskiego). Kolor czerwony – stolec w kolorze czerwonym, może być oznaką krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Może oznaczać hemoroidy (szczególnie świeża krew widoczna na papierze toaletowym). Jeżeli widzisz skrzepy krwi lub krew w stolcu, źródło krwawienia może występować w świetle jelita. Twój stolec jest koloru czerwonego? Ponownie, zastanów się jednak najpierw, co jadłeś/aś w dniu poprzednim. Czy nie miałeś na obiad/kolację buraczków, nie piłeś np. zakwasu z buraków? Betaina z buraków może zabarwiać kał i mocz na czerwono lub różowo i jest to zupełnie normalne. Kolor zielony – zielony kolor stolca zazwyczaj spowodowany jest jedzeniem zielonych warzyw, np. szpinaku, jarmużu, kapusty itp. W warzywach tych występuje chlorofil, który podobnie, jak betaina z buraków zabarwia stolec. Kolor zielony może wystąpić także w przypadku biegunki, kiedy stolec wydalany jest dość szybko i podczas formowania się go jest za mało czasu, aby żółć zdążyła zabarwić go na kolor brązowy. Jeżeli zielony stolec powtarza się, a nie jesteś liściożercą (szkoda), to wybierz się do lekarza. Kolor pomarańczowy – jesz dużo dyni, marchewki i ogólnie pomarańczowych warzyw/owoców? Występuje w nich barwnik beta-karoten. Nie tylko twoja kupa może być pomarańczowa, ale skóra również. Nie jest to szkodliwe. Jeżeli jednak Twój stolec jest często koloru pomarańczowego, mimo że nie jesz większych ilości beta-karotenu, porozmawiaj z lekarzem na wszelki wypadek. Kolor żółty – taki stolec oprócz koloru żółtego może charakteryzować się dodatkowo błyszczącą powierzchnią i trudnością w spłukaniu go z muszli klozetowej. Kupa w kolorze żółtym może świadczyć o zaburzeniach w przyswajaniu tłuszczów, zapaleniu trzustki, celiakii, raku trzustki. Może występować także w przypadku biegunki tłuszczowej lub sibo wodorowym (zespół rozrostu bakteryjnego). Koniecznie udaj się do lekarza, jeżeli zauważasz u siebie takie stolce. Żółty stolec u noworodka jest normalny. Kolor biały lub szary – ten kolor może występować przy nieprawidłowym przepływie żółci (np. niedrożności dróg żółciowych, kamicy żółciowej, ale może również świadczyć o zmianach nowotworowych trzustki), złym wchłanianiu lub przy niewystarczającym wydzielaniu enzymów trawiennych. Taki kolor może występować również przy braniu niektórych leków ( bizmut), warto więc sprawdzać ulotki leków, które przyjmujesz. Udaj się do lekarza, kiedy zauważasz ten kolor stolca. Na koniec zapach kupy. No cóż, żaden stolec nie pachnie przyjemnie. Wiesz, dlaczego tak jest? Otóż jak już wcześniej wspominałam, oprócz wody (która stanowi 75% stolca) składa się on w 25% z odpadów. Z tych 25% składników stałych 30% stanowią bakterie. Jelito grube jest miejscem bytowania ogromnej liczby drobnoustrojów (około 1,5-2 kg). Te fermentują pozostałości po pożywieniu, których nasz organizm nie potrzebuje i stara się ich pozbyć. Naturalnym skutkiem fermentacji bakteryjnej są gazy i nieprzyjemny zapach. Reszta składników stałych znajdujących się w kupie to związki nieorganiczne (głównie wapń, fosforany), ciała tłuszczowe, niestrawione części pokarmów (głównie celuloza), trudniej strawne białko roślinne i złuszczający się naskórek nabłonka jelitowego. Jeżeli produkty przemian znajdują się zbyt długo w przewodzie pokarmowym (np. podczas zaparć), stolec może mieć wyjątkowo cuchnący zapach i może to świadczyć o nieprawidłowościach w procesie przesuwania się lub formowania kału. Chyb już wiesz, co wtedy zrobić. Wybrać się do lekarza. Na co dzień staraj się monitorować swój stolec – just in case Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już, co jest prawidłowym, a co nieprawidłowym symptomem związanym z twoją kupą oraz kiedy zgłosić się do lekarza lub dietetyka po pomoc. Pamiętaj, aby nie lekceważyć objawów, jeżeli obserwujesz u siebie jakiekolwiek nieprawidłowości lub coś Cię niepokoi. Szczególnie kiedy obcerujesz u siebie poniższe symptomy: Krew w stolcu, Znaczącą zmianę w rytmie wypróżnień, Przewlekłe biegunki lub zaparcia, Bardzo cuchnące stolce, Jasne lub zbyt ciemne zabarwienie stolca i inne objawy ze strony przewodu pokarmowego, Nadmierne wzdęcia. Inne niepokojące objawy. Literatura KOLOR STOLCA A LEKI Wypowiedzi na forum o: Skoro wyniki ok, to albo faktycznie są dobre, albo zrobili w labie błąd – zdarza się. Ale wydaje mi sie, że Twoje problemy mogą być z dwunastnicy – skoro bierzesz leki na wrzody, to ból może promieniować i tak pewnie jest. Czasami objawy danej choroby są niecharakterystyczne, ja przy nadkwasocie jaki masz stolec. Idź i sprawdź: twardość, zapach, kolor, kształt i wielkość. Później wróć i napisz, a ja przepiszę ci lekarstwo. Mozesz zacząć stosować sama, ale nie ma gwaracji, ze pomoże. W homeopatii najważniejsze jest zindywidualizowanie terapii i dopasowanie leku do konkretnych objawów ( a nie kazda biegunka, czy zaburzenia żołądkowo- jelitowe przebiegają tak samo; czasem nawet kolor kupki jest ważny). Tu nie ma brałam jeszcze Dianę 35. Dianę odstawiłam i brałam leki na wątrobę. A teraz znów ten stolec. Czuję się trochę zmęczona, ale nic mnie nie boli i właściwie to czuję się dość dobrze. Więc co to może być? Czy kolor stolca jest taki ważny? co Wy z tą krwią utajoną? utajonej nie widać, a czarny stolec nie musi oznaczać krwawienia, niektóre leki dają taki kolor-na pewno żelazo (np. Sorbifer) — u nas podczas podawania stolce się rozluzniły i było ich wiecej. Co do koloru to u nas akurat i przed podawaniem były zielona, bo mała dostawała że po odstawieniu Ferrum przez parę dni kupki były jasniutkie, a potem wrócły do dawnej zielonej barwy. Biegunka przy podawaniu z reakcji na hydrolize białka w mieszance lub też z reakcji na wzbogacenie jej żelazem. Konsystencja i kolor stolca mogą byc też rezultatem gorszej tolerancji laktozy,a czasem reakcja na podawane leki ( np żelazo) Proponuję więc kontynuowac podawanie mieszanki,podać ewentualnie probiotyk okazji brzuch a kał jest normalnego koloru. Bralam przez 3 dni Nifuroksazyd – pomoglo,bylo wszystko po odstawieniu leku znow problem przyczyna moze byc tego?Miesiac temu mialam robiona Morfologie bylo wszystko w porzadku. Nikt na odległość nie zgadnie, co ci jest. Diagnoza choroby trzustki na podstawie koloru stolca? Cienkie to. Może odczuwasz skutki uboczne po mezoprosalu? Brałeś przedtem metronidazol? On też potrafi dopiec Jak chcesz się sam diagnozować i leczyć, to najpierw poczytaj: pl/indeks_lekow/lek/leki-stosowane-w-zaburzeniach-wydzielania-soku-zoladkowego/mesopral/A 1. Czy lekarz potwierdził rozpoznanie przewlekłej biegunki? Bo czasem zdarza sie, że oddanie kilku stolców brane jest za biegunkę a nie do końca tak jest. Jednak zakładam, że potwierdził. Nifuroksazyd jest dobrym pomysłem. Powinien pomóc. Proponuję Carbo Activ – czyli po prostu węgiel. Lek stary Zielony stolec, biegunka i inne problemy z kupą. Co oznaczają? Zielony stolec, kał luźny lub zbity w grudki, widoczna domieszka śluzu albo krwi – wygląd stolca może ujawnić problemy związane z trawieniem i ogólnym stanem zdrowia. Choć uznawany za wstydliwy temat, często pomaga we wczesnym postawieniu diagnozy i leczeniu niektórych chorób. Nie namawiamy, aby kwestia wizyt w toalecie stała się nagle wiodącym tematem small talków, ale przypominamy: to, co wydalamy, naprawdę wiele mówi o stanie naszego organizmu. Znaczenie ma kształt, kolor kału, jego zapach i konsystencja. Co oznaczają zielony stolec i inne problemy z kupą? Ludzki kał nie jest tylko trawiennym odpadkiem. Jego kolor (czarny, żółty, zielony?), zapach, a nawet (tak!) dźwięk, jaki wydaje, gdy uderza o wodę w toalecie – może zdemaskować wiele chorób. Dlatego właśnie każdy z nas powinien czasem „rzucić okiem” do muszli klozetowej. Oprócz pozostałości po smacznym obiedzie możemy tam znaleźć objawy wielu chorób i dolegliwości. Wygląd stolca i sposób wypróżnienia zdradza całkiem sporo. Zielony stolec pojawia się np. u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna, jego żółty kolor może być efektem chorej trzustki. Nieznośny zapach pojawia się przy infekcji jelit, a nawet celiakii. Cukrzyca i niedoczynność tarczycy mogą natomiast objawiać się zatwardzeniem. Jakie jeszcze choroby jesteśmy w stanie zobaczyć w stolcu? Na co zwracać uwagę przy wypróżnieniach? Zebrałyśmy najważniejsze informacje. Usprawnij pracę swoich jelit. Zajrzyj do przestrzeni zakupowej HelloZdrowie i wybierz produkty najlepsze dla siebie! Verdin Fix, Kompozycja 6 ziół z zieloną herbatą, 2 x 20 saszetek WIMIN Lepszy metabolizm, 30 kaps. Zdrowy stolec powinien być w odcieniach koloru brązowego. To zasługa naszej krwi. A dokładniej jednego z jej składników: sterkobilinogenu. – Po przekształceniach w jelicie utlenia się on do brunatnej sterkobiliny barwiącej kał na brązowo – tłumaczy dr n. med. Lech Trzeciak. O czym może świadczyć stolec w innym kolorze? Czarny stolec Czarny stolec to najniebezpieczniejszy z odcieni, jaki może nam się ukazać. Lekarze ostrzegają, że najczęściej jest objawem krwawienia z przewodu pokarmowego. Gdy krew przedostanie się do żołądka, wskutek trawienia i degradacji hemoglobiny barwi kał na czarno. Warto wtedy sprawdzić, czy nie borykamy się z chorobą wrzodową dwunastnicy lub żołądka, gastropatią krwotoczną, pęknięciem żylaków przełyku, zespołem Mallory’ego-Weissa, chorobą refleksową przełyku albo… rakiem jelita grubego. Czarny kał może dodatkowo zdradzać poważne nieprawidłowości krążenia: niedokrwienie jelit czy żylaki przełyku. Żółty stolec Zdarza się też kał żółty. Można przy tym wyróżnić przynajmniej dwie jego odmiany. Pierwsza z nich – stolec odbarwiony i jasny, a jednocześnie pokryty tłuszczem i luźny, który brudzi bieliznę. Tak przeobraża się kał chorych z niewydolnością trzustki (przewlekłe zapalenie, stany po operacji, rak). Powód? Chora trzustka nie trawi tłuszczu. Niestrawiony tłuszcz wydostaje się więc z kałem, który w efekcie choroby zmienia barwę na jasną. Stolec może być także jasnożółty. Tutaj zmiany koloru należy szukać gdzie indziej. Konkretnie w wątrobie. Kał jest odbarwiony ze względu na zaburzenia przemiany żółci i w konsekwencji problemy z metabolizmem bilirubiny (barwiącej kał na brązowo), która nie jest wydalana do jelita. Chorobą mogącą zaburzać pracę wątroby, a jednocześnie towarzyszącą jasnożółtym stolcom jest kamica dróg żółciowych. Jasnożółty kał może też demaskować ciężkie uszkodzenie wątroby spowodowane stanem zapalnym albo… zbyt dużymi ilościami wypitego alkoholu. Zielony stolec jest częstym problemem u dzieci. Przyczyna takiego zabarwienia zarówno u dorosłego, jak i u dziecka jest zwykle nieco myląca, bo często to wina obecnej w nim żółci. Dlaczego nie jest więc żółty? – Żółć ma zielony kolor. Gdy więc wędrówka żółci przez przewód pokarmowy jest, z jakichkolwiek powodów, przyspieszona, to żółć pozostaje zielona. Na taki też kolor barwi stolec – tłumaczy dr M. Picco z prestiżowej Mayo Clinic. Zielony stolec u niemowlaka występuje na skutek niepełnego karmienia jedną z piersi (dziecko może nie pobrać pojawiającego się pod koniec mleka o wysokiej zawartości tłuszczu, co wpływa na proces trawienia). Zielona kupa wydalana jest również czasami przez niemowlę karmione mlekiem modyfikowanym zawierającym hydrolizaty białka. Zielony stolec może oznaczać także, że dziecko posiada nieprawidłową florę bakteryjną w jelitach. Zwykle wydalanie zielonej kupy przez malucha nie stanowi powodu do niepokoju. Konsultacja z pediatrą jest zalecana, jeśli problem utrzymuje się przez kilka kolejnych dni lub w przypadku, gdy towarzyszy mu biegunka i występuje związane z tym ryzyko odwodnienia. Zielony stolec u dorosłych częściej jest objawem choroby. Może sugerować obecność schorzeń, takich jak Zielony kolor kału często podpowiada oprócz tego alergie pokarmowe. Zwykle jest jednak po prostu efektem diety, którą stosujemy – zawarty w roślinach chlorofil (np. ze szpinaku, jarmużu, sałaty) lub sztuczne barwniki zawarte w przetworzonej żywności mogą barwić stolec na zielono. Zielony kał może wystąpić również po zażyciu suplementów żelaza. Zdrowy stolec powinien przyjmować formę gładkiej, smukłej papki. Ani twardej, ani luźnej, czyli takiej, która pozwala na bezproblemowe wydalanie. Dzięki ściągawce przygotowanej przez naukowców z Uniwersytetu w Bristolu możemy w szybki sposób sprawdzić, czy nasz kał odpowiada najwyższym standardom. Opracowana przez nich tzw. skala uformowania stolca, uwzględnia aż siedem jego typów: typ 1 – pojedyncze zbite grudki podobne do orzechów, trudne do wydalenia, typ 2 – stolec o wydłużonym kształcie, grudkowaty, typ 3 – stolec wydłużony, z pęknięciami na powierzchni, typ 4 – smukłe, wężowate kawałki stolca, gładkie i miękkie, typ 5 – miękkie drobiny z wyraźnymi krawędziami (łatwo wydalane), typ 6 – kłaczaste kawałki z postrzępionymi krawędziami, typ 7 – wodnisty, bez stałych elementów (ciecz). Okazuje się, że wśród typów prawidłowych są tylko te w postaci trzeciej i czwartej. Pozostałe wskazują na trudności w usuwaniu stolca z organizmu, to znaczy zbyt wolny albo szybki transport pokarmu przez jelito grube. Największymi „grzebułami” są towarzyszące zaparciom grudkowate stolce występujące w dwóch pierwszych formach. Dlaczego tak wyglądają? – Im dłuższy czas przechodzenia stolca przez jelito grube, tym staje się twardszy i bardziej bobkowaty (przypominający kulki) – tłumaczy lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś z Oddziału Klinicznego Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. U osób niemających dotychczas problemów z wypróżnieniem powtarzające się zaparcia trzeba potraktować jako objaw wymagający obserwacji. Mogą bowiem zapowiadać wiele poważnych chorób: schorzenia neurologiczne (stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, guz rdzenia kręgowego czy choroby naczyniowe mózgu i neuropatia cukrzycowa), cukrzycę, niedoczynność tarczycy, endometriozę, przepuklinę, hemoroidy, zespół jelita drażliwego, chorobę Hirschprunga, raka jelita grubego, jamy brzusznej, miednicy bądź jajnika albo macicy. W nie lepszej sytuacji są osoby zmagające się z przewlekłą biegunką. To stolce, które w bristolskiej skali przyjmują postać typu piątego i szóstego. Do takiej formy wypróżnień prowadzić mogą: choroby trzustki, celiakia i choroby zapalne jelit (w tym uciążliwe nieswoiste zapalenie jelit czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz miażdżyca. Ostatnia natomiast postać kału dotyczy najczęściej infekcji bakteryjnej. Nikt nie jest pod tym względem wyjątkowy. Każda kupa ze względu na występujące w niej bakterie ma specyficzny zapach. Brzmi kiepsko, a może być gorzej. Według naukowców za bardziej nieznośny niż zazwyczaj zapach stolca odpowiedzialne jest występowanie w jelitach procesów gnilnych. Problem w tym, że może być to związane z różnymi chorobami: infekcją jelitową, chorobą Crohna, zapaleniem trzustki, celiakią, mukowiscydozą. Badania przeprowadzone na niemowlętach w szpitalu East Birmingham potwierdziły też ciekawy związek między zapachem stolca, a chorobami. Konkretnie chodzi o rotawirusa. Jak się okazuje, według angielskich naukowców można rozpoznać tę chorobę nawet po zapachu stolca. Jeśli spada z donośniejszym odgłosem i chlupotem, to w kale najprawdopodobniej pozostały niestrawione resztki pokarmu. Może być więc to wskazówka sugerująca problemy z trawieniem albo choroby jelit. Stolec powinien ewentualnie chwilę unosić się na powierzchni, po czym opadać swobodnie na dno miski klozetowej. Pływający stolec nie jest co prawda schorzeniem, gdyż jego umiejętność może według naukowców wynikać z dużej zawartości gazów (szczególnie po posiłku z kapustą, fasolą, jabłkami czy mlekiem) albo wody, ale trzeba uważać. Jak mówi R. Kivi z Uniwersytetu w Illinois, może być też objawem celiakii, mukowiscydozy i zespołu jelita krótkiego. Jeśli dodatkowo mocno brudzi sedes i nie daje się spłukać, to znaczy, że kupa zawierała dużo tłuszczu, co jest związane z dolegliwościami trzustki. Większość z nas zdaje sobie sprawę, że obecność krwi w stolcu może sygnalizować jakieś dolegliwości. Najczęściej łączy się je jednak z hemoroidami. Gdy krew powleka stolec albo znajdzie się na papierze, to zdaniem lekarzy faktycznie najprawdopodobniej przyczyną krwawienia są żylaki odbytu – hemoroidy, guzki krwawnicze. Nie są to natomiast jedyne możliwe przyczyny obecności krwi w stolcu. Jeśli skrzepy krwi lub jej ślady są zmieszane ze stolcem, możliwe, że źródło krwawienia znajduje się w jelitach. – Najlepiej wtedy jak najszybciej sprawdzić, czy powodem kłopotów nie jest rak jelita grubego – ostrzega dr n. med. W. Zych z Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii w Warszawie. Również widok śluzu w stolcu potrafi niektórych poważnie zaniepokoić. I słusznie. Śluz ma co prawda w kale każdy z nas, ale powinien on być niewidoczny dla oka. Gdy się ostentacyjnie ujawni, może wskazywać na czerwonkę pełzakową, ostre zapalenie jelita cienkiego lub grubego, a nawet nowotwory (np. odbytnicy, okrężnicy). Sytuacja, gdy w stolcu zaobserwujemy tłuste plamy albo resztki jedzenia, to też znak, że nie wypróżniamy się prawidłowo. Prawdopodobnie to efekt przejściowych problemów z trawieniem. Jeśli jednak przy tych dolegliwościach pojawią się dodatkowo luźne stolce, to już nie przelewki. Takie objawy często idą w parze z zaburzeniami wchłaniania (celiakia), chorobą zapalną jelit (choroba Crohna), nietolerancją pokarmową, niewydolnością trzustki oraz infekcjami przewodu pokarmowego. W przypadku zmian związanych z wypróżnieniem ważne jest, by jak najszybciej odwiedzić lekarza. Uważne obserwowanie wyglądu stolca i nieodwlekanie wizyty u specjalisty to podstawa. Mimo że niemal u każdego temat ten wywołuje zażenowanie, nie ma się czego wstydzić. Z kim, jeśli nie z lekarzem, lepiej o tym porozmawiać? Szybkie działanie może oszczędzić zdrowie! Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

^{Niekiedy można zauważyć w stolcu niestrawione resztki pokarmu. Jasne, rzadkie stolce mogą zawierać niestrawione tłuszcze. Czasem pomimo tego, że jesz „ile wlezie”, wciąż tra - cisz na wadze. Może to być spowodowane nieprawidłowym funkcjonowaniem nerwów lub mięśni przewodu pokarmowego.}

Dziś jest:Niedziela, 31 lipca 2022, Imieniny: Ignacego, Ludmiry Witaj na - forum medyczne portalu Możesz tu poszukać porady lekarza, laryngologa, ginegkologa, stomatologa, neurologa, bądź innego specjalisty, porozmawiać o chorobach, lekach, zdrowiu, znaleźdź odpowiednią dietę. Zapraszamy do dyskusji na tematy zdrowia i urody na forum medycznym Gastrolog forum Znajdujesz się w: » Forum » Lekarze i specjaliści » Gastrolog » Niestrawione resztki pokarmowe w stolcu i bóle brzucha Forum Witaj na forum gastrologicznym! Na poniższym forum znajdziesz porady i informacje forumowiczów na tematy gastrologiczne - układu pokarmowego. Uzyskasz informacje na temat schorzeń przełyku, żołądka, jelita, odbytu, gruczołów trawiennych, wątroby, trzustki, itd. Zadawaj pytania i szukaj odpowiedzi u gastrologa. Zapraszamy do korzystania z forum! eliz (1)Offline2013-08-08 15:00Niestrawione resztki pokarmowe w stolcu i bóle brzuchaWitam! Od ok roku mam takie objawy jak: niestrawione resztki pokarmu w stolcu bóle brzucha i biegunka (szczególnie rano) częsty, piekący ból w okolicy żołądka odbijanie duza ilość gazów. pluskanie w brzuchu, gdy na niego naciskam. Miałam robiony test na helicobakter pylori- ujemny, lekarz rodzinny przepisał mi leki: scopolan i xotepic ale nie pomogły.. Prosze o poradę, co może mi dolegać?

Posted May 11, 2010. Dzisiaj na spacerze (właśnie wróciłyśmy) zauważyłam przy sprzątaniu, że w kale Mikry pojawiła się domieszka śluzu z krwią. Kał był normalnie uformowany, o prawidłowej konsystencji. Obrazowo rzecz ujmując (wrażliwi - nie czytać!) wyglądało to jak normalny stolec z domieszką czegoś o wyglądzie kisielu

wierzewsiebie Użytkownicy Posty: 4 Rejestracja: 5 maja 2019, o 17:08 Ból i niestrawione resztki pokarmu. Witam. W lany poniedziałek pojawił się u mnie bardzo silny ból przypuszczam że był to ból żołądka. Towarzyszył mu sił y dyskomfort w jamie brzusznej. Nudności. Nie było biegunki ani wymiotów. Dwa dni później udałam się do gastrologa który uznał To za możliwe owrzodzenia żołądka po przyjmowanych antybiotykach ( problemy ginekologiczne). Przepisane mi zostały leki controloc 40 oraz ulgastran plus probiotyki. Zaczęłam brać w środę natomiast w piątek dwa dni po rozpoczęciu ich stosowania dostałam boleści lecz jak by z głodu. Od tamtego czasu towarzyszy mi nieustannie ssanie w żołądku. Uczucie ciągłego głodu. Mimo spożywania posiłków nie znika. Jest mi niedobrze z głodu przez cały dzień. Dodatkowo zaczął pojawiać się niestrawiony pokarm z kale. Wyprozniam się rano. Nie jest to biegunka. Stolec jest dość miękki i 70% jego zawartości stanowią całe kawałki spozywanego dzień wcześniej jedzenia. Żołądek mnie nie boli. Od czasu do czasu pojawia się kolka pod lewym zebrem. Najbardziej dobija mnie ten ból glodowy od którego boli mnie głowa i niestrawione resztki pokarmu. Tak jak by mój organizm wcale nie trawil pokarmów i nie wchlanial się do organizmu. Czy to wina leków które stosuje na zalecenie lekarza? Czy w ten sposób mogą objawiać się skutki uboczne przyjmowania leków ipp? Tak jak bym wcale nie miała kwasu solnego który mógł by rozkładać ten pokarm i sycic mój organizm? Czy jeśli odstawie leki ipp to wróci to do normy? Z góry dziękuję za odpowiedzi. Dodam że morfologia ok. Glukoza w normie. Mocz ok. 0 Odpowiedzi 1177 Odsłony Ostatni post autor: admin. med. 18 sie 2016, o 17:23 0 Odpowiedzi 891 Odsłony Ostatni post autor: omeza84 25 sie 2017, o 14:54 0 Odpowiedzi 1001 Odsłony Ostatni post autor: admin. med. 8 sie 2016, o 19:08 0 Odpowiedzi 904 Odsłony Ostatni post autor: Asystentka 26 lis 2016, o 10:55 0 Odpowiedzi 1018 Odsłony Ostatni post autor: admin. med. 15 lut 2016, o 10:56

Prawidłowy stolec jest uformowany lub ma konsystencję półmiękką, kolor jest zależny od rodzaju diety; prawidłowo w stolcu nie powinny się znajdować niestrawione resztki pokarmu, krew, ropa. Zmiana rytmu wypróżnień (podejrzewam, że miała tu miejsce) oraz konsystencji może zależeć od wielu czynników.

motivation792 Dołączył: 2011-03-07 Miasto: Warszawa Liczba postów: 168 25 maja 2011, 12:17 Witam..od tygodnia mam w stolcu takies biale kulki, nie wiem co to jest wyglada jak jakies ziarnka np grochu, bialo - zolte, okolo 0,5 cm..nie wiem czy mam juz isc do lekarza (nigdy wczesniej nic takiego nie mialam) czy odczekac jeszcze ze 2 tygodnie i dopiero wtedy pojsc..dodam ze od 4 dni jestem przeziebiona (nie biore zadnych lekow) ..myslalam ze moze organizm pozbywa sie toksyn czy cos? sama nie wiem co to moze byc... nie jem ostatnio nic 'nowego', od kilku dni nie jem slodyczy nie wiem czy to ma jakis wplyw..zawsze boje sie o swoje zdrowie ale to chyba nie zadne owsiki itp, bo wyglada jak mowilam jak jakies ziarna.. okragle lub w ksztalcie migdala.. i watpie czy to niestrawione resztki bo czego reszki mogloboby to byc?miala ktoras z was cos takiego? bardzo prosze o pomoc bo boje sie ze to cos powaznego Edytowany przez motivation792 25 maja 2011, 12:19 Dołączył: 2011-04-11 Miasto: Olsztyn Liczba postów: 174 25 maja 2011, 12:20 tak wiem o co Ci chodzi to są moim zdaniem niestrawione resztki pokarmu. Miałam coś takiego przez pewnien czas ale duzo herbaty miętowej, zielonej i pomogło :) Dołączył: 2010-02-05 Miasto: Koszalin Liczba postów: 13764 25 maja 2011, 12:24 Gdybyś miała owsiki to zadrapałabyś się, zwłaszcza w nocy, cholernie swędzi. Nie jadłaś czegoś takiego? motivation792 Dołączył: 2011-03-07 Miasto: Warszawa Liczba postów: 168 25 maja 2011, 12:27 mnie nie swędzi.. do tego boli mnie brzuch na dole i chodze do toalety od tygodnia 4-5 razy dziennie, ale to nie biegunka mam normalny stolec wlasnie z tym czyms bialym.. nie wiem dlaczego tak czesto chodze... ja rozumiem ze moga byc to niestrawione resztki ale czemu od tygodnia bym czegos nie trawila ? Edytowany przez motivation792 25 maja 2011, 12:27 Slania 25 maja 2011, 12:30 słyszałam że jak ma się glistę to takie kulki występują w stolcu poszukaj w google Dołączył: 2010-05-10 Miasto: Mauritius Liczba postów: 21814 25 maja 2011, 12:33 to moga byc jajeczka jakiegos pasozytaidz jak najszybciej do lekarza motivation792 Dołączył: 2011-03-07 Miasto: Warszawa Liczba postów: 168 25 maja 2011, 12:39 idę jutro do lekarza.. do tego mam dusznosci i taki ucisk w plucach nie wiem czy to przez przeziebienie .. bo jak to glista i zaatakowala mi pluca to chyba nie jest dobrze :( czyli mam isc do lekarza ogolnego i poprosic o badania? Arbuzik94 25 maja 2011, 12:56 Koniecznie idź. To może być jakiś pasożyt. Zwłaszcza teraz w lato, kiedy je się więcej owoców, często nieumytych. pin23 25 maja 2011, 12:58 ojj tak jak najszybciej do lekarza...daj znac co ci powiedzial.. pestka2012 Dołączył: 2012-05-27 Miasto: Tychy Liczba postów: 2 27 maja 2012, 22:58 hej :) dziewczyny mam ten sam problem z kalem :/ te biale kulki/grudki...czy ktos cos wie w temacie? wyniki badan na pasozyty nic nie wykryly :/ czuje sie dobrze,ale taki stolec przeciez nie jest normalny:/

Przyczyną obecności niestrawionych resztek pokarmu mogą być m.in. choroby jelit bądź trzustki.Jeśli spada z donośniejszym odgłosem i chlupotem, to w kale najprawdopodobniej pozostały niestrawione resztki pokarmu. Może być więc to wskazówka sugerująca problemy z trawieniem albo choroby jelit. c) to otwór kończący jelito grube, przez który jest usuwany kał. d) jest narządem, w którym z niestrawionych resztek pokarmu formuje się kał. 5) Co bierze udział w trawieniu? a) enzymy trawienne b) komórka trawienna c) dwutlenek węgla 6) Niestrawione resztki pokarmu są usuwane z organizmu w postaci: a) wody b) dwutlenku węgla c) kału Tłumaczenia w kontekście hasła "niestrawione jedzenie" z polskiego na angielski od Reverso Context: Jeśli Twoje jelita są nieszczelne lub przepuszczalne, częściowo niestrawione jedzenie, toksyny, wirusy, drożdże i bakterie mają możliwość przechodzenia przez jelito i dostania się do krwioobiegu; nazywane jest to zespołem nieszczelnego jelita. ^{Niestrawione resztki pokarmu są usuwane z organizmu. Wcześniej jednak trafiają do jelita grubego, w którym następuje zagęszczenie stolca. Dzięki prawidłowo funkcjonującym mięśniom przechodzi on do odbytnicy. W normalnym warunkach stolec zostaje wydalony przez odbyt. Czym właściwie jest stomia jelitowa? Do czego służy?}

Często są w nim resztki niestrawionego pokarmu. Dzisiaj na przykład zauważyłem w nim tak jakby włókna mięsne. Wczoraj jadłem rosół z kawałkami mięsa. Do tego mam prawie codzienne bóle głowy. Biegunek nie mam. Załatwiam się raz dziennie. Z tym że już nie pamiętam kiedy stolec był jednolity. Zazwyczaj są to stolce miękkie i

obEU.